Skip to main content

Τα ρομπότ δεν χωρούν στον καπιταλισμό

του Λεωνίδα Βατικιώτη

Η απειλή την οποία επικαλέστηκε ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Αγγλίας, Μαρκ Κάρνυ, ότι η έλευση των ρομπότ μπορεί να οδηγήσει στον κομμουνισμό, μιλώντας στη Σύνοδο του Καναδά για την Μεγέθυνση, τον Απρίλιο του 2018 εκ πρώτης όψεως φάνταζε υπερβολική αν όχι χοντροκομμένη και αυθαίρετη.

Διαβάζοντας όμως τη συλλογιστική του δύσκολα την απορρίπτεις. Το σκεπτικό του κεντρικού τραπεζίτη με προϋπηρεσία στην Goldman Sachs, ως είθισται, ξεκινούσε από την μαζική ανεργία και τη στασιμότητα των μισθών που θα επιφέρει η γενίκευση της αυτοματοποίησης (και την οποία ήδη παρατηρούμε). Και συνέχιζε: «Αν στη θέση της κλωστοϋφαντουργίας τοποθετήσεις τις πλατφόρμες, στη θέση των ατμομηχανών αυτοδιδασκόμενες μηχανές και στη θέση του τηλέγραφου το Twitter έχεις ακριβώς τις ίδιες δυναμικές που υπήρχαν πριν 150 χρόνια όταν ο Καρλ Μαρξ έγραφε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο» είπε απευθυνόμενος στην παγκόσμια επιχειρηματική και πολιτική αφρόκρεμα.

Και συνέχισε να περιγραφεί τις αλλαγές που έχουν ήδη συντελεστεί στην παραγωγική διαδικασία με την είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης: Οι νομικές εταιρείες χρησιμοποιούν ρομπότ και όχι μαθητευόμενους για να «χτενίζουν» έγγραφα όπως και οι τράπεζες στα τμήματα εξυπηρέτησης πελατών. Κι αν κάτι ενώνει όλες τις εργασιακές διαδικασίες που σχεδιάζονται εξ αρχής με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης είναι ότι πλέον δεν απειλούνται μόνο οι χειρωνακτικές θέσεις εργασίας κι όσες χαρακτηρίζονταν από επανάληψη. Πλέον απειλούνται κι οι θέσεις διανοητικής και σύνθετης εργασίας, υψηλής ειδίκευσης.

Το 2018 για πρώτη φορά είδαν το φως της δημοσιότητας σειρά από αξιόπιστες έρευνες που επιχείρησαν να προβλέψουν τη μορφή των αλλαγών που θα επιφέρει στο χάρτη της εργασίας η είσοδος της ρομποτικής. Ενδιαφέρον ωστόσο έχουν και οι προτάσεις που κατατίθενται καθώς, μπροστά στην βιαιότητα των επικείμενων αλλαγών και τους κινδύνους που εγκυμονούνται, απορρίπτουν την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική.

Εξαιρετικά διεισδυτική ήταν για παράδειγμα η ανάλυση της PwC, με τίτλο «Πραγματικά θα κλέψουν τις δουλειές μας τα ρομπότ;». Στις σελίδες της περιγράφονται τρία κύματα αλλαγών. Το πρώτο που το αποκαλεί αλγοριθμικό θα πραγματοποιηθεί στις αρχές της επόμενης δεκαετίας του 2020 και θα χαρακτηρίζεται από την αυτοματοποίηση απλών υπολογιστικών εργασιών και την ανάλυση δομημένων δεδομένων επηρεάζοντας τους τομείς που καθοδηγούνται από δεδομένα όπως οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Το δεύτερο κύμα που το αποκαλεί αυξητικό και θα κάνει την εμφάνιση του στα τέλη της δεκαετίας του ’20 θα χαρακτηρίζεται από τη δυναμική αλληλεπίδραση της τεχνολογίας με την υπαλληλική υποστήριξη και τη λήψη αποφάσεων. Θα περιλαμβάνει δε ρομποτικές εργασίες σε ημι-ελεγχόμενα περιβάλλοντα όπως κινούμενα αντικείμενα σε αποθήκες.

Τέλος, το τρίτο αυτόνομο κύμα θα χαρακτηρίζεται από την αυτοματοποίηση της φυσικής εργασίας και χειρωνακτικών δεξιοτήτων και την επίλυση προβλημάτων σε δυναμικές καταστάσεις πραγματικού κόσμου που απαιτούν υπεύθυνες πράξεις, όπως η μεταφορά και η κατασκευή.

Οι κλάδοι που θα πληρώσουν το μεγαλύτερο τίμημα από την είσοδο της ρομποτικής θα είναι ο χρηματοπιστωτικός βραχυπρόθεσμα και οι μεταφορές – μετακινήσεις μακροπρόθεσμα. Σημαντικά επίσης θα πληγούν η βιομηχανία και οι κατασκευές. Τον μικρότερο κίνδυνο διατρέχουν οι θέσεις εργασίας στην εκπαίδευση, την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική εργασία κι επίσης, τη φιλοξενία και την εστίαση.

Σε ό,τι αφορά στις χώρες, η επίδραση στις θέσεις εργασίας από την είσοδο της ρομποτικής ποικίλλει σημαντικά. Ο υψηλότερος κίνδυνος με ένα ποσοστό άνω του 40% των θέσεων εργασίας να απειλείται, παρατηρείται σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης (Σλοβακία, Σλοβενία, Λιθουανία, Τσεχία, κλπ.) όπου η βιομηχανική παραγωγή απορροφά ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού.

Στο άλλο άκρο βρίσκονται χώρες όπως η Κορέα, η Φινλανδία, η Ελλάδα, η Ρωσία και η Ιαπωνία με ποσοστά εν δυνάμει τεχνολογικής υποκατάστασης της ζωντανής εργασίας γύρω στο 25%. Κοινό τους γνώριμα είναι το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο. Για χώρες όπως η Αγγλία και οι ΗΠΑ όπου κυριαρχεί ο τομέας των υπηρεσιών κι η ανειδίκευτη εργασία προβλέπονται μέσα επίπεδα αυτοματοποίησης.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, πρέπει να πούμε ότι μπορεί να μη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του πυρός αλλά κι ένα 25% των υπαρχόντων θέσεων εργασίας να τεθεί σε κίνδυνο, πλάι στην ανεργία του 20%, θα δημιουργήσει σε τελική ανάλυση έναν εφεδρικό στρατό πολύ μεγαλύτερο από της Σλοβακίας και της Σλοβενίας.

Το μεγαλύτερο ωστόσο ενδιαφέρον στη συζήτηση γύρω από την αυτοματοποίηση συγκεντρώνει η πολιτική. Όπως ακριβώς ή και λιγότερο έστω ριζοσπαστικά προσέγγισε το θέμα ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Αγγλίας. Κι εδώ διατυπώνονται πρωτότυπες σκέψεις, όπως για παράδειγμα έρευνα του αμερικανικού Ιδρύματος Ρούζβελτ που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιούνιο του 2018, η οποία καταλήγει στη σύσταση να καταργήσουμε το … νεοφιλελευθερισμό. Συγκεκριμένα, προτείνει πολιτικές μεταρρυθμίσεις που μπορούν να εξασφαλίσουν ότι η οικονομική μεγέθυνση που θα προέλθει από την τεχνολογική μεταβολή θα ωφελήσει τους πάντες.

Το πρώτο μέτρο είναι πλήρης απασχόληση, που αναπόφευκτα θα προκαλέσει μια πιο «σφιχτή» αγορά εργασίας. Έτσι όμως κατά τον συγγραφέα οικονομολόγο Μαρκ Πολ θα ενθαρρυνθεί η τεχνολογική μεταβολή.

Δεύτερο, αναθεώρηση του δικαίου που περιβάλλει την πνευματική ιδιοκτησία, με τη μείωση της διάρκειας του καθεστώτος προστασίας. Κατά τον συγγραφέα, «οι νόμοι για την πνευματική ιδιοκτησία είναι η σημαντικότερη αιτία για την οποία η τεχνολογική πρόοδος σήμερα οξύνει τις ανισότητες».

Το τρίτο μέτρο που συστήνει είναι ισχυρότερη παρουσία της κυβέρνησης στη τεχνολογική πρόοδο μέσω κρατικών χρηματοδοτήσεων και δημιουργίας ερευνητικών κέντρων. Η επόμενη οδηγία είναι κι αυτή το ίδιο … αγαπητή στους νεοφιλελεύθερους με τις προηγούμενες: «Δημόσια ανώτερη εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση».

Μένοντας λοιπόν να αποδειχθεί αν τα ρομπότ θα φέρουν τον κομμουνισμό, κατά τον βρετανό κεντρικό τραπεζίτη, ή θα γκρεμίσουν τον νεοφιλελευθερισμό, κατά το ίδρυμα Ρούζβελτ, αυτό που κρατάμε είναι ότι δε χωρούν στον σημερινό καπιταλισμό…

Πηγή:


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Capitalism & Genocide - Yanis Varoufakis Speech at the Gaza Tribunal, 23rd October 2025, Istanbul

Yanis Varoufakis   On 23rd October, Yanis Varoufakis testified in front of the Jury of Conscience in the context of the Gaza Tribunal. His speech focused on the economic forces underpinning the genocide of the Palestinian people. In particular, he spoke on the manner in which capitalist dynamics have historically fuelled the white settler colonial project and, more recently, how the accumulation of a new form of capital - which he calls cloud capital - has accelerated, deepened and amplified the economic forces powering and propelling the machinery of genocide. 
Post a Comment
Read more

The Rise of the Thielverse & the Surveillance State

The Chris Hedges YouTube Channel  Whitney Webb traces the Thielverse’s rise and the construction of the bipartisan modern surveillance state that Trump and his benefactors are deploying against dissidents and immigrants today.
Post a Comment
Read more

How The CIA & Mossad Set Up Sudan for Genocide since the 1990s

MintPress News   Sudan is being systematically destroyed - not by accident, but by design. This investigation reveals how US imperialism, through Israeli and UAE proxies, has engineered Sudan's collapse since the 1990s to crush the axis of resistance, block China's Belt and Road, and loot Africa's resources families are killed, children starve, and the west profits. 
Post a Comment
Read more

Gaza 2 Years On: Yanis Varoufakis & Katie Halper on the Flotilla, Israel's PR Machine & What’s Next

DiEM25   Two years since October 7, Katie Halper (‪@TheKatieHalperShow‬) and Yanis Varoufakis join host Mehran Khalili to break down Israel’s genocide in Gaza, the latest on the flotilla, Israel’s influencer PR push, and the “peace plan”.  
Post a Comment
Read more

Will Mamdani manage to liberate New York from brutal neoliberalism?

globinfo freexchange    Fifty years ago, New York City was on the verge of collapse . The politicians who run the city had borrowed more and more money from the banks to pay for its growing services and welfare. But in the early 70s, the middle classes fled from the city and the taxes they paid disappeared with them. So, the banks lent the city even more. But then, they began to worry about the size of the growing debt and whether the city would ever be able to pay it back. And then, one day in 1975, the banks just stopped.   The city held its regular meeting to issue bonds in return for the loans, overseen by the city's financial controller. The banks were supposed to turn up at 11 a.m., but it soon became clear that none of them were going to appear. The meeting was rescheduled for 2 p.m. and the banks promised they would turn up. What happened that day in New York, marked a radical shift in power. The banks insisted that in order to protect their loans, they sho...
Post a Comment
Read more

A response to misinformation on Nicaragua: it was a coup, not a ‘massacre’

There is so much misinformation in mainstream corporate media about recent events in Nicaragua that it is a pity that Mary Ellsberg’s article for Pulse has added to it with a seemingly leftish critique. Ellsberg claims that recent articles, including from this website, often “ paint a picture of the crisis in Nicaragua that is dangerously misleading. ” Unfortunately, her own article does just that. It looks at the situation entirely from the perspective of those opposing Daniel Ortega’s government while whitewashing their malevolent behavior and downplaying the levels of US support they have relied on. Her piece is an incomplete depiction of what is happening on the ground, ignoring many salient facts that have come to light and which have been outdated by recent events. The following is a brief response to Ellsberg’s main points from someone who lives in Nicaragua and has observed the situation directly and intimately: https://grayzoneproject.com/2018/08/15/a-res...
Post a Comment
Read more

Priceless: Zelensky told the truth about the war in Ukraine at its beginning!

globinfo freexchange    How did this escape the radars of mainstream media? Well, the answer is obvious, yet still, it is astonishing the fact that already back in 2022, at the beginning of the war in Ukraine, one of the major outlets of Western imperialism, actually translated this part of the interview with West's puppet, Volodymyr Zelensky. At 12:28 of the video, Zelensky starts spelling the truth about the real reason behind the war in Ukraine!    Zelensky admits:                            There are those in the West who don't mind a long war because it would mean exhausting Russia, even if this means the demise of Ukraine and the cost of Ukrainian lives. This is definitely in the interest of some countries. For other countries, it would be better if the war ended quickly because Russia's market is big one that their economies are su...
Post a Comment
Read more

The REAL reason why Trump is attacking Latin America

Geopolitical Economy Report   The Donald Trump administration seeks to forcibly impose the US empire's hegemony in Latin America, waging war on Venezuela, imposing sanctions on Colombia's President Gustavo Petro, hitting Brazil with tariffs, and meddling in Argentina's election. Ben Norton explains how Trump and Marco Rubio are trying to cut off all western hemisphere ties with China and Russia, bringing back the colonial Monroe Doctrine, now known as the Donroe Doctrine.   
Post a Comment
Read more

First predictions for the snap elections in Greece

Greek elections globinfo freexchange First predictions for the snap elections in Greece have started already. According to the German newspaper Bild, SYRIZA appears with heavy losses with a percentage of 28%. Close to SYRIZA is the right-Wing New Democracy with 25% (little less than 3% lower than in previous elections) and the new Popular Unity party that came from the split of SYRIZA, appears to gather 8% of the votes. All first polls show significant losses for Alexis Tsipras and SYRIZA. In the last few days, many members of the party have resigned and Tsipras has to deal also with the internal crisis in his party after the split according to the plan B of the Brussels bureaufascists. Most of the early predictions give Lafazanis' Popular Unity a percentage of 7-8%, while SYRIZA's partners in the coalition government, Independent Greeks, struggle to reach the crucial 3% to enter the new parliament. In any case, the split of SYRIZA creates an even...
16 comments
Read more

Προβλέψεις ...

GR elections Update (15/9): Αναθεωρημένες προβλέψεις (μετά το δεύτερο debate): ΣΥΡΙΖΑ 28-30% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 11-13% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 2,5-3% ΠΟΤΑΜΙ 2,5-3,5% ΠΑΣΟΚ + ΔΗΜΑΡ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update (11/9): Αναθεωρημένες προβλέψεις (μετά το πρώτο debate): ΣΥΡΙΖΑ 25-28% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 11-13% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 3,5-4% ΠΟΤΑΜΙ 2,5-3,5% ΠΑΣΟΚ + ΔΗΜΑΡ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update (04/9): Αναθεωρημένες προβλέψεις: ΣΥΡΙΖΑ 23-25% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 12-15% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 3,5-4% ΠΟΤΑΜΙ 2,5-3,5% ΠΑΣΟΚ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update (29/8): Αναθεωρημένες προβλέψεις: ΣΥΡΙΖΑ 23-25% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 12-15% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 4-4,5% ΠΟΤΑΜΙ 4-4,5% ΠΑΣΟΚ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update : Αναθεωρημένες προβλέψεις: ΣΥΡΙΖΑ 26-27% ...
24 comments
Read more