Skip to main content

Οικονομική πολιτική για την Ελλάδα

του Kώστα Λαπαβίτσα

Τρεις πανεπιστημιακοί οικονομολόγοι στην Καθημερινή της 26ης Μαρτίου απάντησαν σε άρθρο μας της 26ης Φεβρουαρίου (βλ. εδώ) χαρακτηρίζοντάς το «επικίνδυνες δραχμικές φαντασιώσεις». Δυστυχώς δεν είχαν τίποτε καινούργιο να πουν, ούτε πρόσφεραν κάποια πρόταση διεξόδου από τη βαθιά κρίση.

Ο καίριος ρόλος της ΟΝΕ

Οι συνάδελφοι αναγνωρίζουν κάποιες από τις δομικές αδυναμίες της ΟΝΕ, αλλά συμπεραίνουν ότι πραγματική αιτία της κρίσης είναι η αλόγιστη δημοσιονομική συμπεριφορά των ελληνικών κυβερνήσεων. Ακόμη, ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από τόνωση της ζήτησης για γρήγορη μείωση της ανεργίας. Η χώρα μας χρειάζεται κυρίως ιδιωτικές επενδύσεις και «διαρθρωτικές αλλαγές», πάντα μέσα στο πλαίσιο της πειθαρχίας των μνημονίων. Εκτός ΟΝΕ, τονίζουν, η Ελλάδα είναι ανίκανη να διαχειριστεί την οικονομία της.

Είναι χαρακτηριστική η τάση να υποτιμάται ο ρόλος της ΟΝΕ στην κρίση, υπερτονίζοντας τις εγχώριες ελληνικές αδυναμίες, ιδίως του δημόσιου τομέα. Το κύριο σύμπτωμα της κρίσης δεν ήταν όμως το δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που έφτασε στο 15% του ΑΕΠ το 2008.

Το εξωτερικό έλλειμμα προκλήθηκε από την κατάρρευση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας, η οποία δεν προέκυψε ξαφνικά από τις εδώ και δεκαετίες δυσμορφίες της ελληνικής οικονομίας. Η βαθύτερη αιτία βρίσκεται στη Γερμανία που κρατώντας τους μισθούς της παγωμένους για χρόνια έδωσε μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις εξαγωγές της. Χωρίς συναλλαγματική πολιτική στη διάθεσή της, η χώρα μας υπέστη συνεχή απώλεια ανταγωνιστικότητας εντός της ΟΝΕ.

Η αυτοκτονική μνημονιακή πολιτική

Η πολιτική που κατόπιν εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, με στόχο την παραμονή στην ΟΝΕ, ήταν αυτοκτονική: βίαιη και ταχύτατη απάλειψη του δημοσιονομικού και του εξωτερικού ελλείμματος, χωρίς ουσιαστική ελάφρυνση του δημοσίου χρέους και φυσικά χωρίς νομισματική υποτίμηση. Η αναπόφευκτη συντριβή της ζήτησης συρρίκνωσε απότομα την οικονομία, με συνέπεια την εκτόξευση της ανεργίας, η οποία δεν έχει τίποτε να κάνει με τις όποιες δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας. Αντιστοίχως, η ταχύρρυθμη μείωσή της είναι απολύτως αδύνατη χωρίς στοχευμένη τόνωση της ζήτησης. Το ποια πρέπει να είναι αυτή η στόχευση, το έχει υποδείξει συγκεκριμένη μελέτη που πρόσφατα παρέθεσαν σε δημόσια συζήτηση δύο από εμάς.

Η απάλειψη των ελλειμμάτων ήταν όμως μόνο το πρώτο βήμα. Όπως έχει επανειλημμένως δηλώσει ο κ. Σόιμπλε, η Ελλάδα θα πρέπει κυρίως να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της για να παραμείνει στην ΟΝΕ. Δεδομένου ότι η Γερμανία ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει τη δική της πολιτική, αυτό σημαίνει συνεχή «εσωτερική υποτίμηση» και «μεταρρυθμίσεις», δηλαδή κατακρήμνιση των μισθών, απορρύθμιση των αγορών και ιδιωτικοποιήσεις. Αυτή θα είναι στο εξής η πορεία της χώρας μας εντός ΟΝΕ: ένα διαρκές και σκληρό μνημόνιο.

Με αυτά τα δεδομένα, θα περίμενε κανείς από τους Έλληνες οικονομολόγους να προτείνουν εσπευσμένα νέα πορεία. Δυστυχώς υπάρχει είτε σιγή, είτε επιμονή στη συνταγή της αποτυχίας.

Παντελής έλλειψη νέων προτάσεων

Τρανό παράδειγμα είναι το πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% που αποδέχθηκε η παρούσα κυβέρνηση για το 2018 και μετά. Ουσιαστικά θα εισαχθεί ένας «αυτόματος αποσταθεροποιητής» σε μια οικονομία που έχει ήδη πληγεί βαρύτατα. Τι έχουν να προτείνουν οι συνάδελφοι γι’ αυτόν τον παραλογισμό, πέρα από τις «μεταρρυθμίσεις»; Τι νόημα έχει να ασκείται κριτική στις ελληνικές κυβερνήσεις επειδή δήθεν δεν «τηρούν τις υποχρεώσεις τους», όταν είναι γνωστό ότι η πολιτική της «εσωτερικής υποτίμησης» θα συνεχίζει να συρρικνώνει την ελληνική οικονομία;

Εξίσου σημαντικό παράδειγμα είναι το δημόσιο χρέος, το οποίο ακόμη και το ΔΝΤ παραδέχεται ότι δεν είναι βιώσιμο. Μετά τις μνημονιακές παρεμβάσεις, η διαγραφή του ελληνικού χρέους μέσα στην Ευρωζώνη είναι ουσιαστικά αδύνατη. Τι έχουν να προτείνουν οι συνάδελφοι για τη διαχρονική του αντιμετώπιση, δεδομένου ότι η εξυπηρέτηση του χρέους θέτει το πλαίσιο μίας συνεχώς υφεσιακής δημοσιονομικής πολιτικής;

Άλλο παράδειγμα είναι η έλλειψη ρευστότητας σε μια οικονομία που έχει επισήμως 23,1% ανεργία και ίσως 50% του κεφαλαιουχικού της εξοπλισμού σε κατάσταση αργίας. Γιατί δεν επικεντρώνουν εκεί την προσοχή τους οι συνάδελφοι, αντί να κινδυνολογούν περί φαντασιακής πληθωριστικής έκρηξης σε μια οικονομία σε βαθιά καταστολή; Όσον αφορά εμάς, πως μπορούν και ισχυρίζονται ότι δεν έχουμε συνεκτιμήσει τον πληθωρισμό κόστους, τον οποίο δημιουργεί η νομισματική υποτίμηση, ούτε εκείνον τον οποίο δημιουργεί η αναγκαία τόνωση της εσωτερικής ζήτησης; Μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν την μελέτη που ήδη προαναφέρθηκε και η οποία έχει συζητηθεί ευρύτατα από τον περασμένο Φεβρουάριο;

Ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όμως να είναι η προοπτική επενδύσεων. Πιστεύουν σοβαρά οι συνάδελφοι ότι μπορεί η Ελλάδα να καλύψει το τεράστιο επενδυτικό κενό της με ξένες επενδύσεις, αρκεί να υιοθετήσει ακόμη «φιλικότερες» πολιτικές προς το μεγάλο κεφάλαιο; Η διεθνής εμπειρία και βιβλιογραφία δείχνει ότι πρόκειται περί αυταπάτης. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα πάνε στους φθηνότερους προορισμούς και η Ελλάδα θα παρασυρθεί σε ένα μάταιο αγώνα δρόμου «προς τα κάτω».

Πάρτε, τέλος, το θέμα της δημόσιας διοίκησης, η πραγματική πληγή της οποίας δεν είναι η παντοδυναμία της, αλλά η λειτουργική της αδυναμία σε συνδυασμό με την εύνοια προς τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα και την αρπακτική συμπεριφορά προς τους υπόλοιπους. Το αποτελεσματικό κράτος είναι απολύτως απαραίτητο για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Πιστεύει κανείς ότι οι μνημονιακές πολιτικές έχουν προωθήσει την οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα του ελληνικού κράτους;

Τα δεσμά της απολιθωμένης σκέψης

Η Ελλάδα μοιάζει με βαριά άρρωστο που του δίνουν γιατροσόφια και συνεχώς τον αποτρέπουν από την πραγματική θεραπεία. Η επιστημονική ανάλυση υποδεικνύει ότι απαιτείται ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας. Η δραχμή δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το απαραίτητο βήμα που θα επιτρέψει μια πραγματική εθνική διαπραγμάτευση, δημιουργώντας ξανά οπλοστάσιο οικονομικής πολιτικής – συναλλαγματική, νομισματική, δημοσιονομική, πιστωτική και βιομηχανική. Η ομαλή μετάβαση στο νέο νόμισμα είναι απολύτως εφικτή, αρκεί να υπάρξει κοινωνική και εθνική συσπείρωση. Η νομισματική υποτίμηση που θα ακολουθήσει, θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και θα δημιουργήσει ευνοϊκό πεδίο δομικής ανασύνθεσης της οικονομίας.

Μεγάλο μέρος της ευθύνης για την εγχώρια σύγχυση έχουν αυτοί που δουλειά τους είναι να παρουσιάζουν ιδέες και προτάσεις στον ελληνικό λαό. Δυστυχώς δεν είναι μόνο η οικονομία που περνάει βαθιά κρίση στην Ελλάδα, αλλά και η οικονομολογική σκέψη. Όπως εύστοχα παρατήρησε ο Μαρκ Τουέιν, «Η προσκόλληση σε απολιθωμένες απόψεις ποτέ δεν έσπασε αλυσίδες, ούτε απελευθέρωσε ανθρώπινες ψυχές».

Το ελληνικό οικονομικό τμήμα του ΕΔΕΚΟΠ:

Ιωάννης Θεοδοσίου (University of Aberdeen)
Κώστας Λαπαβίτσας (School of Oriental and African Studies, University of London)
Θεόδωρος Μαριόλης (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
Στέργιος Σκαπέρδας (University of California, Irvine)

Πηγή:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

The wounded US imperialist beast becomes more dangerous than ever as desperately seeks to start a WWIII

globinfo freexchange   It seems that the declining Western superpower is losing ground and tries hardly to avoid the inevitable.    The US imperialist beast, despite all the destruction that causes, is failing to fulfill its utter objectives. Which in short, are the dissolution of Russia and China, looting their vast resources, as well as the full expansion of the destructive neoliberal model throughout these areas and other countries allied with the Sino-Russian bloc.   Most importantly, the wounded beast is loosing much of its strength due to the rapid de-dollarization that has started approximately ten years ago, as dollar had become the front line of the US imperialist sweeping force since the early 70s.   As if nothing has changed, the beast insists on using the same tools to prevail in the global geopolitical field, ignoring the unprecedented changes and complexities under current circumstances.    In a move (as it seems) of desperation, the United States House of Representative
Post a Comment
Read more

Atlanta Police Violently Arrest Emory Students & Faculty to Clear Gaza Solidarity Encampment

Democracy Now!   As a wave of student protests against Israel’s war on Gaza continues to spread from coast to coast, schools and law enforcement have responded with increasing brutality to campus encampments.    One of the most violent police crackdowns took place at Emory University in Atlanta on Thursday, when local and state police swept onto the campus just hours after students had set up tents on the quad in protest against Israel’s war on Gaza as well as the planned police training center known as Cop City.    Police used tear gas and stun guns to break up the encampment as they wrestled people to the ground, and are accused of using rubber bullets. Among those arrested were a few faculty members.    Democracy Now! spoke with two of the arrested professors: Noëlle McAfee, chair of the philosophy department, and Emil’ Keme, professor of English and Indigenous studies. Also with Palestinian American organizer and medical student Umaymah Mohammad, who describes how Emory has repeat
Post a Comment
Read more

Indiana University Brings In SNIPERS & Then LIES About It

Katie Halper   Katie Halper talks to Aidan Khamis and Bryce Greene, who was arrested at Indiana University where snipers have been brought in. Bryce Greene is a student, writer, organizer and media critic based in Indianapolis. He is a contributor to Fairness and Accuracy In Reporting. He was arrested and banned from Indiana University's campus for participating in the Gaza solidarity encampment at Indiana University. Aidan Khamis is an organizer for Palestine Solidarity Committee IU and IU divestment coalition.  
Post a Comment
Read more

"Student Intifada": Stanford, University of Michigan, Indiana University, & more

The Real News Network   Seven months into Israel’s genocidal war on Gaza, a student-led grassroots movement is spreading across the US and beyond, hearkening back to the student protests of the ‘60s that played a pivotal role in ending the US war in Vietnam.    In what is being called the “student intifada,” with over 100 encampments going up at different college and university campuses, students, faculty, grad students, and other campus community members are exercising civil disobedience, occupying space on campuses, defying brutal repression from administrators and police, combatting skewed and wildly lopsided narratives in corporate media, and pressuring their universities to “disclose and divest” their investments in companies and financial institutions connected to Israel.    TRNN speaks with encampment organizers/participants from the University of Michigan, the Indiana University, and Stanford University, and gets updates from encampments from New York to California. 
Post a Comment
Read more

Yanis Varoufakis Banned from Germany as Berlin Police Raid & Shut Down Palestinian Conference

Democracy Now!   As Germany intensifies its crackdown on pro-Palestinian voices, Democracy Now! spoke with Greek economist and politician Yanis Varoufakis, one of the planned speakers at a conference in Berlin last weekend that was forcibly shut down by police. The Palestine Congress was scheduled to be held for three days, but police stormed the venue as the first panelist spoke.    Germany's Interior Ministry had also banned some conference speakers from even entering the country, including Varoufakis, the Palestinian British surgeon Ghassan Abu-Sittah and the Palestinian researcher Salman Abu Sitta.    " This is not about protecting Jewish lives and Jews from antisemitism. It's all about protecting the right of Israel to commit any war crime of its choice, " says Varoufakis.    Varoufakis speaks also about freeing Julian Assange and his new book Technofeudalism .      Related: Germany again on a dark path towards fascism
Post a Comment
Read more

Pro-Palestinian Campus Encampments Spread Nationwide Amid Mass Arrests at Columbia, NYU & Yale

Democracy Now!   Palestinian solidarity protests and encampments are appearing on college campuses from Massachusetts to California to protest Israel's attacks on Gaza and to call for divestment from Israeli apartheid. This week, police have raided encampments and arrested students at Yale and New York University.    Palestinian American scholar and New York University professor Helga Tawil-Souri describes forming a faculty buffer to protect students, negotiating with police, and the ensuing crackdown that led to over 100 arrests Monday night.    Uptown in New York City, the encampment at Columbia University is entering its seventh day despite mass arrests of protesters last week. "In my opinion, the NYPD were called in under false pretenses by the president of the university," says Joseph Slaughter, professor at Columbia University. "The university is being run as a sort of ad-hocracy at this point, the senior administration making up policies and procedures and pro
Post a Comment
Read more

'Make no mistake, the full-scale assault on Rafah would be a human catastrophe': Guterres

Al Jazeera English   United Nations Secretary-General Antonio Guterres has appealed for an end to the bloodshed in Gaza. He says the Middle East is at risk of explosion if the fighting continues. In his speech, Guterres urged Israel’s allies to press its leadership to stop the war on Gaza.  “ I appeal to all those with influence over Israel to do everything in their power to help avert even more tragedy. The international community has a shared responsibility to promote a humanitarian ceasefire, the unconditional release of all hostages, and a massive surge in life-saving aid, ” he said. “ It is time for the parties to seize the opportunity and secure a deal for the sake of their own people. ”
Post a Comment
Read more

Day 1846: Julian Assange still in prison and under slow-motion execution by the Anglo-American imperialist criminals

failed evolution   On 11 April 2019, the Ecuadorian government of traitor Lenin Moreno, invited the Metropolitan Police into the Ecuadorian embassy in London, and they arrested Julian Assange . Since then, Assange is kept in Belmarsh high security prison in London, without actual charges.   The real reason world's number one political prisoner is still kept in this high security prison, is because he exposed horrendous war crimes carried out by the US imperialists and their allies.   The ruthless Western imperialist regime wants to punish the No1 real journalist in the world and make him an example for any Whistleblower or real journalist who will attempt to expose its big crimes in the future.   And the Anglo-American axis has now become officially a fascist coalition , framed by the rest of its Western pets. UK's Home Secretary Priti Patel, one of the most ruthless ever, decided to extradite Julian Assange to US. No surprise of course. The only question we had in mind is
Post a Comment
Read more

Biden PANICS Over Israel's Genocide

Owen Jones   Biden's latest move tells us one thing: they're panicking. 
Post a Comment
Read more

Day 1859: Julian Assange still in prison and under slow-motion execution by the Anglo-American imperialist criminals

failed evolution   On 11 April 2019, the Ecuadorian government of traitor Lenin Moreno, invited the Metropolitan Police into the Ecuadorian embassy in London, and they arrested Julian Assange . Since then, Assange is kept in Belmarsh high security prison in London, without actual charges.   The real reason world's number one political prisoner is still kept in this high security prison, is because he exposed horrendous war crimes carried out by the US imperialists and their allies.   The ruthless Western imperialist regime wants to punish the No1 real journalist in the world and make him an example for any Whistleblower or real journalist who will attempt to expose its big crimes in the future.   And the Anglo-American axis has now become officially a fascist coalition , framed by the rest of its Western pets. UK's Home Secretary Priti Patel, one of the most ruthless ever, decided to extradite Julian Assange to US. No surprise of course. The only question we had in mind is
Post a Comment
Read more