Skip to main content

Νέες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στη Μέση Ανατολή

Στον 21ο αιώνα στα «ευρασιατικά Βαλκάνια» (Λίβανος, Παλαιστίνη, Συρία, Ιράν, Ιράκ), στην περιοχή του Κόλπου και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, μια περιοχή-εθνοτικό μωσαϊκό, εμπλέκονται άμεσα δύο βασικοί άξονες: Από τη μία ο ευρωατλαντικός, με διακριτά συμφέροντα κυρίως μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας και με διακριτά ενεργό συμμετοχή πρωτίστως της Γαλλίας αλλά και Γερμανίας. Από την άλλη, ο άξονας Ρωσίας-Κίνας-Συρίας-Λιβάνου-Ιράν, με υπαρκτές αντιθέσεις στο εσωτερικό του.

του Αλέκου Αναγνωστάκη


Μέρος 2ο – Σοβαρή απειλή για τις ΗΠΑ η ισχυροποίηση και οι φιλοδοξίες της Τουρκίας και του Ιράν

Φυσικά το ζήτημα δεν είναι η τρομοκρατία. Σε αυτήν την περιοχή του πλανήτη, διασταυρώνονται σήμερα οι επικίνδυνες για τους λαούς ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις του σύγχρονου καπιταλιστικού κόσμου. Οι ΗΠΑ, ειδικά στην περιοχή του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής, αντιμετωπίζουν χρόνια τώρα τον υπαρκτό γι’ αυτές κίνδυνο η Τουρκία και το Ιράν από ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις να μετατραπούν σε βασικούς πόλους ενός νέου πολυπολικού κόσμου, με ισχυροποιούμενες ιμπεριαλιστικές βλέψεις και δράσεις. Και έχουν τα φόντα.

Το Ιράν καταλαμβάνει εξέχουσα θέση σε θέματα παγκόσμιας ενεργειακής πολιτικής και οικονομίας, ως η τέταρτη μεγαλύτερη χώρα-παραγωγός πετρελαίου παγκοσμίως και ταυτόχρονα ως η χώρα των μεγάλων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αλλά και ως η χώρα με ξεχωριστή πετροχημική βιομηχανία, υφαντουργία, βιομηχανία τροφίμων, σιδηρουργία χάλυβα, αυτοκινητοβιομηχανία, σημαντικά αποθέματα ψευδάργυρου, μόλυβδου, σιδήρου, χρωμίου και βαρίου. Η εκτόξευση, στις 2 Φεβρουαρίου 2009, του δικού της δορυφόρου Omid που τον έθεσε σε τροχιά με έναν πύραυλο κατασκευασμένο στο Ιράν, αποκαλύπτει τη δυναμική της.

Αλλά και η Τουρκία δεν πάει πίσω. Έχει το 17ο μεγαλύτερο ονομαστικό ΑΕΠ παγκοσμίως. Μπήκε με το σπαθί της στο κλαμπ των μεγάλων οικονομιών της G-20. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη του ΟΟΣΑ. Με βασικούς οικονομικούς τομείς τη ναυπηγική βιομηχανία, τις τράπεζες, τον τουρισμό, τις κατασκευές, τις οικιακές συσκευές, τα ηλεκτρονικά, τα υφάσματα, τη διύλιση πετρελαίου, τα πετροχημικά προϊόντα, τα τρόφιμα, το σίδηρο και χάλυβα, τη βιομηχανία μηχανών και αυτοκινήτων (16η παραγωγός στον κόσμο, παρήγαγε 1.072.339 αυτοκίνητα το 2012), τους λιθάνθρακες, τα μεταλλεύματα χρωμίου, χαλκού, μόλυβδου, ψευδάργυρου, αντιμονίου, μαγγανίου, βόριου, χρυσού (πάνω από 6.500 τόνους αποθεματικό).

Οι ΗΠΑ, με όλη την αναμφισβήτητη στρατιωτική τους ηγεμονία και παρά την οικονομική τους οπισθοχώρηση, ακολουθούν μια μόνιμη πολιτική περιορισμού αυτών των δυο δυνάμεων, αποτροπής της μετατροπής τους σε μεγάλες δυνάμεις της ευρύτερης περιοχής. Εξ’ ου και οι κατά καιρούς προστριβές και αναμεταξύ τους εντάσεις.

Η άνοδος του Ομπάμα στην προεδρία σήμανε ορισμένες μετατοπίσεις στην πολιτική τους προκειμένου να υπηρετήσουν τα στρατηγικά τους σχέδια. Οι ΗΠΑ, μετά την εκδήλωση του οικονομικού κραχ το 2017, εγκαταλείπουν αναγκαστικά το οικονομικά δυσβάστακτο στρατιωτικό δόγμα περί «της ικανότητας διεξαγωγής δύο ταυτόχρονα μεγάλων πολέμων σε δυο διαφορετικές περιοχές της γης».

Αντί αυτού, επιλέγουν την πολιτική των εταιρικών στρατιωτικών ιμπεριαλιστικών αλλά και πολιτικών επεμβάσεων σε μια περιοχή, σε συνδυασμό με την επιβολή οικονομικών, κυρίως, κυρώσεων. Αυτή την πολιτική υλοποιούν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Επεμβαίνουν μόνο εταιρικά και επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία. Το δε «δικαίωμα» ακόμη και μονομερούς επέμβασης σε δεύτερη περιοχή το διατηρούν και το προσδιορίζουν για την Άπω Ανατολή.

Στα πλαίσια αυτά, σύμφωνα με το δόγμα Ομπάμα, μειώνουν το στρατό στο χαμηλότερο επίπεδό του από το 1940, «αναγνωρίζοντας τις οικονομικές προκλήσεις της εποχής» (εισήγηση υπουργού Άμυνας Χέιγκελ). Στο ζήτημα των σχέσεων και της πολιτικής που ακολουθούν απέναντι στο Ιράν, ειδικά, οι κυρίαρχες δυνάμεις του αμερικάνικου κατεστημένου επέλεξαν, δια του Ομπάμα, αντί της συνεχούς και απρόβλεπτης ρήξης, τις απευθείας διαπραγματεύσεις.

Το αποτέλεσμα ήταν η «συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης», που τέθηκε σε ισχύ το Γενάρη του 2016. «Η συμφωνία για το Ιράν πρέπει να συγκριθεί με τις εναλλακτικές επιλογές, μια διπλωματική επίλυση που θα εμποδίζει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα είναι σαφώς προτιμότερη από ένα ελεύθερο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ή άλλον ένα πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ πρέπει να θυμούνται ότι αυτή η συμφωνία είναι αποτέλεσμα πολυετούς εργασίας κι αποτελεί μια συμφωνία μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων της διεθνούς κοινότητας, όχι μόνο των ΗΠΑ και του Ιράν», διαμηνύει ο Ομπάμα στις 16 Ιανουαρίου 2017.

Μετά την εκλογή Τραμπ, το αμερικάνικο κατεστημένο αλλάζει αυτήν την πολιτική και επιστρέφει στην πολιτική της ευθείας σύγκρουσης με το Ιράν, με τον πόλεμο ως ενδεχόμενο. Με δυο κινήσεις του Τραμπ καταργεί και το «δόγμα Ομπάμα». Πρώτη κίνηση, επεμβαίνει συμβολικά –άμεσα και μονομερώς– στη Συρία. Δεύτερη κίνηση, ανακοινώνει την οικοδόμηση ενός ισχυρότερο στρατού και την αύξηση των πολεμικών δαπανών. Ο Τράμπ υπόσχεται να αυξήσει το στρατό από 475.000 που είναι σήμερα σε 540.000 εν ενεργεία στρατιώτες, τα μαχητικά αεροσκάφη σε 1.200 από 1.113, το συνολικό στόλο στα 350 πολεμικά πλοία, να αναβαθμίσει τα ταχύπλοα σκάφη του Ναυτικού και να αποκτήσει σύγχρονα αντιτορπιλικά «για την αντιμετώπιση των πυραυλικών απειλών από το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και άλλες χώρες».

Η πολιτική, λοιπόν, του αμερικάνικου καταστημένου δια του Τραμπ παίρνει άλλη μορφή και ιεραρχήσεις με το πλησιέστερο το ενδεχόμενο του πολέμου. Οι προτεραιότητες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή συμπληρώνονται με την ανάθεση σε υπεργολάβους-συμμάχους» των ΗΠΑ «εργολαβιών» εναντίον π.χ. του Ιράν ή του Isis, με την ήττα πάση θυσία του δεύτερου (αφού δεν τα κατάφερε…) καθώς και της αλ-Κάιντα στη Συρία και την Υεμένη, τη στήριξη των φιλικών σε αυτή την πολιτική καθεστώτων, παρά το τυχόν βεβαρυμμένο παρελθόν τους.

Στην πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στη Σαουδική Αραβία, την πρώτη του στο εξωτερικό, ο Τραμπ ανέλυσε τη νέα πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράν, γεγονός που αποτέλεσε τον συνεπαγόμενο καταλύτη για την εκδήλωση της κρίσης του Κατάρ. Για μεν τις ΗΠΑ, τα κολοσσιαία εξοπλιστικά συμβόλαια τελικού ύψους 350 δισ. (!) δολαρίων ήταν η υλική βάση για να αποκτήσει ξεχωριστή αξία ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, Σαλμάν Μπιν Αμπντουλαζίζ. Για δε το Σαουδάραβα εκπρόσωπο των Σαούντ, ο ντίλερ του αμερικάνικου στρατιωτικού και βιομηχανικού συμπλέγματος πρόεδρος Τραμπ είναι προνομιακά χρήσιμος στη διαπάλη με το Ιράν. Τα οφέλη είναι συνολικά και τελικά αμοιβαία. Γι’ αυτό και ο Τράμπ μετά τη συμφωνία δηλώνει κατενθουσιασμένος: «Ήταν μια φανταστική ημέρα, τρομερές επενδύσεις στις ΗΠΑ …και δουλειές, δουλειές, δουλειές» (το επίσημο πρακτορείο της Σαουδικής Αραβίας SPA έκανε λόγο για 34 συμφωνίες που υπέγραψαν οι δύο πλευρές χωρίς να αναφέρει τη συνολική τους αξία).

Υπενθυμίζεται ότι η διοίκηση Ομπάμα, λίγο καιρό πριν, είχε μπλοκάρει την πώληση όπλων στο Ριάντ, με το σκεπτικό ότι αυτά θα χρησιμοποιούνταν για τον βομβαρδισμό αμάχων στην Υεμένη. Τελικά, όμως, σε αυτό το αλισβερίσι φαίνεται πως ο Οίκος των Σαούντ απέσπασε το πολυπόθητο «πράσινο φως» για να εξαπολύσει την ολομέτωπη επίθεση κατά του Κατάρ.

Αλλά γιατί το Κατάρ, αφού σε αυτό έχει την έδρα της η αμερικάνικη βάση με 11.000 στρατιωτικούς; Το Εμιράτο-Μίδας παρουσιάστηκε ισχυρότερο στο ουράνιο στερέωμα της Μέσης Ανατολής μετά το 1995 και ειδικά μετά το 2005. Αυτό το μόλις 46 χρόνων ανεξάρτητο κράτος (ήταν βρετανικό προτεκτοράτο και απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1971), έκτασης όσο περίπου η Κρήτη, είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αέριου, με αποθέματα που αποτελούν το 13% των παγκόσμιων. Διαθέτει αποδεδειγμένα και αποθέματα πετρελαίου ύψους 15 δις βαρελιών (τώρα έχει μικρή παραγωγή). Είναι μια από τις χώρες με τη χαμηλότερη φορολογία στον κόσμο, χωρίς φόρο εισοδήματος και 0.1% ανεργία με το τέταρτο, παγκοσμίως, υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Το 2005 ίδρυσε την «Αρχή Επενδύσεων του Κατάρ». Έκτοτε ξεσάλωσε. Το πλεόνασμα ύψους πολλών δις δολαρίων από τη βιομηχανία φυσικού αερίου το επενδύει στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Ασία. Ανάμεσα στις επενδύσεις περιλαμβάνονται το αεροδρόμιο Χίθροου, η Siemens, όμιλος Volkswagen, Valentino, Printemps, Harrods, The Shard, Παρί Σεν Ζερμέν, Royal Dutch, Barclays Bank, Bank of America, Shell, Tiffany, Αγροτική Τράπεζα της Κίνας, Sainsbury’s, BlackBerry και Santander Brasil.

Πηγή:


[1] [3] [4]

Comments

Popular posts from this blog

"Kidnapped in Int'l Waters": Israel Intercepts Gaza-Bound Aid Ship, Detains Greta Thunberg & Others

Democracy Now!   Eleven peace activists and one journalist on board the Gaza Freedom Flotilla ship, the "Madleen," were detained by Israeli soldiers as their ship carrying vital humanitarian aid for starving Palestinians approached Gaza.    The ship was intercepted by Israeli forces in the middle of the night in international waters. Its supplies were seized and communications jammed. The unarmed activists will likely be transported to Israeli detention or "immediately deported," says Ann Wright, a U.S. military veteran who has participated in four Freedom Flotilla journeys and now serves on the steering committee of the Freedom Flotilla Coalition. She calls on citizens of countries around the world to push for the activists' release and an end to Israel's war on Gaza. 

How Israel’s Supporters Play Victim to Justify Genocide & Silence Critics

BreakThrough News   As Israel commits a live-streamed genocide in Gaza, Western media and political elites continue to center one narrative: Jewish fear. But what about the actual victims of this genocide—Palestinians? Journalist Nora Barrows-Friedman joins Rania Khalek on Dispatches for a fearless conversation on Zionist indoctrination in the Jewish diaspora, how antisemitism is being weaponized to silence critics of Israel, and how Jewish identity politics has been manipulated to cover for unspeakable crimes. From the media blackout on Israeli war crimes to the erasure of anti-Palestinian hate crimes—even in the diaspora—Nora lays bare the contradictions and power structures behind it all. 

How the EU is using anti-Russia sanctions to criminalise journalism

The EU sanctioned me and my media outlet for covering Palestine protests in Germany. It’s part of Europe’s growing authoritarianism and militarism, cloaked in language of fighting disinformation and defending democracy.   by Hüseyin Dogru   Part 2 - How the EU uses anti-Russian hysteria to smear Palestine solidarity journalism   The official rationale for sanctioning me hinges on red .’s alleged links to Russian influence. The EU sanctions listing cited just two pieces of “evidence”: that some red. staff had previously worked for Russian-funded media, and that we covered “politically controversial subjects” – specifically: Palestine. That’s it. The listing accuses me, through my work with red ., of “facilitating violent demonstrations”, amplifying “radical Islamic terrorist narratives” and claims our staff “coordinated with occupiers”. Not a single piece of evidence is cited, apart from the fact that we published footage of a pro-Palestine student occupation in Berlin. I...

UN report confirms: Israel is a terrorist state and its goal is to exterminate all Palestinians

Israeli attacks on educational, religious and cultural sites in the Occupied Palestinian Territory amount to war crimes and the crime against humanity of extermination, UN Commission says.     globinfo freexchange Israel has obliterated Gaza’s education system and destroyed over half of all religious and cultural sites in the Gaza Strip, part of a widespread and relentless assault against the Palestinian people in which Israeli forces have committed war crimes and the crime against humanity of extermination, the UN Independent International Commission of Inquiry on the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem and Israel, said in a new report [yesterday]. While the Commission paid special attention to the situation in Gaza, the report focuses on attacks in the Occupied Palestinian Territory as a whole, and in Israel. “We are seeing more and more indications that Israel is carrying out a concerted campaign to obliterate Palestinian life in Gaza,” said Navi Pi...

Keir Starmer admits Ukraine a proxy war

The Grayzone   The Grayzone 's Max Blumenthal and Aaron Mate on the British PM's unintentional acknowledgement of an inconvenient truth. 

[LIVE] War in the Middle East after Iran's retaliation against Israel

globinfo freexchange      Explosions in Tel Aviv as sirens sound across Israel amid Iranian missile attacks in response to Israeli strikes.      The Israeli military continues to launch waves of strikes against Iranian military and nuclear sites, as well as major cities.   Updates:  https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2025/6/13/live-explosions-reported-in-iran-amid-israel-tensions  

How the U.S. & Israel Used Rafael Grossi to Hijack the IAEA and Start a War on Iran

Rafael Grossi, Director General of the International Atomic Energy Agency (IAEA), allowed the IAEA to be used by the United States and Israel—an undeclared nuclear weapons state in long-term violation of IAEA rules—to manufacture a pretext for war on Iran, despite his agency’s own conclusion that Iran had no nuclear weapons program.   by Medea Benjamin - Nicolas J. S. Davies On June 12th, based on a damning report by Grossi, a slim majority of the IAEA Board of Governors voted to find Iran in non-compliance with its obligations as an IAEA member. Of the 35 countries represented on the Board, only 19 voted for the resolution, while 3 voted against it, 11 abstained and 2 did not vote. The United States contacted eight board member governments on June 10th to persuade them to either vote for the resolution or not to vote. Israeli officials said they saw the U.S. arm-twisting for the IAEA resolution as a significant signal of U.S. support for Israel’s war plans, revealing how much Isra...

War criminal Netanyahu is pushing the Orange Clown and the US into the abyss

globinfo freexchange   It seems that the war criminal Benjamin Netanyahu, is rushing to accelerate the decline of the US empire by forcing Donald Trump into an utterly devastating war with Iran.   Trump shot himself in the foot during his first term by killing the Iran nuclear deal just because he wanted to erase everything from the Obama legacy. His insane narcissism pushed him into crazy acts and made him believe that he could make another deal with Iran credited solely on him.   But now he is in big trouble because he has to deal with a corrupted psychopath who won't hesitate to burn the entire planet just to save himself.  As if the genocide of Palestinians in Gaza was not enough, the out-of-control psychopath Netanyahu, is doing whatever he can to drag the US into a war with Iran. As he realized that the Iranians are approaching the negotiating table again, (rather surprisingly with the man that killed the first deal and assassinated Qasem Soleimani), he decide...

Israeli propagandists nervous about Iran war

The Grayzone   The Grayzone 's Max Blumenthal and Aaron Mate on undeniable signs of anxiety by Israel's top propagandists as they pressured the US to strike Iran. 

UNHINGED CNN, FOX War Propaganda After Iran Strikes

Breaking Points   Krystal and Saagar discuss unhinged war propaganda on mainstream media.