του Ανδρέα Κοσιάρη
Η μόνιμη επωδός των τελευταίων ημερών φαίνεται να είναι πως κανένας σε αυτή τη χώρα δεν επιτρέπεται να κάνει κριτική στην κυβέρνηση, τα στελέχη της και τη διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού.
Η μόνιμη επωδός των τελευταίων ημερών φαίνεται να είναι πως κανένας σε αυτή τη χώρα δεν επιτρέπεται να κάνει κριτική στην κυβέρνηση, τα στελέχη της και τη διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού.
Ούτε οι γιατροί που διακινδυνεύουν την υγεία τους καθημερινά χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, ούτε η αντιπολίτευση, ούτε οι πολίτες· και βέβαια δεν πρέπει και δεν επιτρέπεται να κριτικάρουν ούτε οι γελοιογράφοι, ούτε καν οι δημοσιογράφοι.
Ακόμα κι η Όλγα Τρέμη, που δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει δάφνες ανεξάρτητης από την εξουσία δημοσιογραφίας, το κατάλαβε στο πετσί της μιλώντας στη δημόσια, άκυρο, κρατική Μητσοτακική ΕΡΤ με τον Κωστή Χατζηδάκη.
Η τακτική αποσιώπησης κάθε κριτικής φωνής εν μέσω μιας κρίσης με πρόσχημα κάποια φαντασιακή «ομοψυχία», δεν είναι καινούρια ούτε εφεύρεση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε η πλήρης απουσία κριτικής – και το κυνήγι όσων τόλμησαν να την εκφράσουν – στα πρώτα χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα τα ψεύτικα στοιχεία βάσει των οποίων έγινε η εισβολή στο Ιράκ να μην αμφισβητηθούν παρά μόνο όταν ήταν πια πολύ αργά.
Η λογική «δεν πρέπει να μιλήσουμε τώρα για αυτό, ας περιμένουμε» φέρνει πάντα αυτό το αποτέλεσμα. Οι πολίτες και οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζονται ως απαθείς χειροκροτητές (σε μπαλκόνια, σελίδες και οθόνες), απεκδυμένοι από κάθε άλλο ρόλο, και τα λάθη, οι παραλείψεις ή και τα εγκλήματα της εξουσίας μένουν στο απυρόβλητο.
Ας μην περιμένουμε λοιπόν μέχρι να είναι πολύ αργά. Ας πάψουμε να βαράμε γύρω από τον θάμνο, για να δανειστώ την έκφραση από τους Αγγλοσάξωνες, κι ας βαρέσουμε κατευθείαν εκεί που πρέπει.
Ας μην περιμένουμε λοιπόν μέχρι να είναι πολύ αργά. Ας πάψουμε να βαράμε γύρω από τον θάμνο, για να δανειστώ την έκφραση από τους Αγγλοσάξωνες, κι ας βαρέσουμε κατευθείαν εκεί που πρέπει.
Όσους σε περιόδους δύσκολες — κατοχής, πολέμου, δικτατορίας, γιατί όχι και κορονοϊού – κοιτάζουν να βγάλουν κέρδος από την αγοραπωλησία αναγκαίων προϊόντων, τους ονομάζουμε «μαυραγορίτες».
Επίσης, όσους σε αντίστοιχες συνθήκες λεηλατούν και κατακλέβουν, χωρίς κανένα κριτήριο και ηθικό φραγμό, τους ονομάζουμε «πλιατσικολόγους».
Οι δύο αυτές λέξεις περιγράφουν θαυμάσια όσα βλέπουμε στη συμπεριφορά της εξουσίας του τόπου, πολιτικής και οικονομικής.
Βλέπουμε υπερκοστολογήσεις στις προμήθειες αναγκαίων υλικών από υπουργεία – το πολλαπλάσιο κόστος μπαίνει στις τσέπες κάποιων, φίλων, γνωστών, αγνώστων, κουμπάρων, βαφτιστηριών, ποιος ξέρει;
Βλέπουμε τον διπλασιασμό του τιμήματος ενοικίασης των κρεβατιών ΜΕΘ των ιδιωτικών νοσοκομείων – εδώ ξέρουμε που πάνε τα χρήματα, στους ιδιοκτήτες κλινικών τις οποίες διαφημίζουν μεγαλοδημοσιογράφοι.
Βλέπουμε να δίνονται 30 εκατομμύρια σε ιδιώτες για τεστ, ενώ υπάρχουν δωρεάν προσφορές τριών ελληνικών πανεπιστημίων που θα μπορούσαν να αναλάβουν τουλάχιστον ένα τμήμα από αυτά.
Βλέπουμε να μοιράζονται αβέρτα 11 εκατομμύρια για τη διαφήμιση της καμπάνιας «Μένουμε Σπίτι», που ούτως ή άλλως σφυροκοπείται επί εικοσιτετραώρου βάσης στο μυαλό ακόμα και του τελευταίου πολίτη. Για ένα θέμα δημόσιας υγείας, οι καναλάρχες, οι εκδότες και οι ιδιοκτήτες ραδιοφώνων θα μπορούσαν κάλλιστα να παραχωρήσουν διαφημιστικό χρόνο δωρεάν, αντί να τσεπώνουν (κι άλλο) δημόσιο χρήμα.
Βλέπουμε είδη ανάγκης να πωλούνται σε πολλαπλάσιες τιμές στους καταναλωτές, αλλά ο αρμόδιος υπουργός να παλινωδεί έχοντας εφαρμόσει ένα και μοναδικό πρόστιμο για αισχροκέρδεια. (Αλήθεια, αν και δεν τα χρειαζόμαστε και πολύ αφού είμαστε εσώκλειστοι, τι γίνεται με τις τιμές των καυσίμων;)
Βλέπουμε να επιτρέπονται απολύσεις και μειώσεις μισθών, να μην καλύπτονται σχεδόν καθόλου οι μισθοί των εργαζομένων, να καταργούνται οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας, να ανοίγουν παράθυρα για μαύρη και υποδηλωμένη εργασία.
Τι είναι όλα αυτά αν όχι μαυραγοριτισμός και πλιάτσικο; Τι είναι αν όχι εκμετάλλευσης μιας κρίσης για προσωπικό κέρδος, για πλουτισμό, για ίδιον όφελος, την ώρα που οι ανάγκες των πολιτών ολοένα μεγαλώνουν. Την ώρα που νοσοκόμοι, γιατροί και λοιπό προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων εργάζονται με σοβαρές ελλείψεις μέσων προστασίας, και ως αποτέλεσμα νοσούν με τη σειρά τους και μένουν εκτός μάχης σε έναν ήδη υποστελεχωμένο «πόλεμο». Την ώρα που μαθητές δεν έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στα εξ αποστάσεως μαθήματα διότι, εν έτει 2020 διάολε, δεν έχει κάθε οικογένεια τη δυνατότητα ενός υπολογιστή ανά παιδί. Την ώρα που εργαζόμενοι μένουν σπίτι, χωρίς σχεδόν καμία εγγύηση ότι θα μπορούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους, και με τα έξοδα να μην μειώνονται, αλλά αντίθετα να αυξάνουν – η κατανάλωση ρεύματος θα είναι σημαντικά αυξημένη στην καραντίνα, με τον αρμόδιο υπουργό κι εδώ να αρνείται οποιουδήποτε είδους προσωρινή παύση στις πληρωμές των λογαριασμών.
Αν νομίζει κανείς ότι όλα αυτά γίνονται βάσει σχεδίου, είναι γελασμένος. Όπως κάνουν πάντα οι μαυραγορίτες και οι πλιατσικολόγοι, έτσι και οι σημερινοί απλά εκμεταλλεύονται τη στιγμή, την περίσταση, το χάος, την ανάγκη και την αδυναμία. Φαίνεται από τις οξύμωρες ή υπεκφεύγουσες δηλώσεις και την αναντιστοιχία τους με τις πράξεις. «Ωπ, κρίση, καιρός να βγάλουμε φράγκα», είναι το υπόρρητο μήνυμα που εκπέμπεται.
Και αφού σχέδιο δεν υπήρξε για την εκμετάλλευση της κρίσης, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ούτε για την αντιμετώπισή της. Αποφάσεις στο πόδι, αγνόηση των επιστημονικών συμβουλών και παραινέσεων, επικοινωνιακά παιχνίδια με «ατομικές ευθύνες» και δάκρυα, θωράκιση αντίστοιχη αυτής ενός πύργου από τραπουλόχαρτα.
Έψαχνα μια λέξη που να περιγράφει αυτήν ακριβώς την προχειρότητα, την έλλειψη σχεδίου, την επιπολαιότητα και να κουμπώνει υφολογικά στους δύο προηγούμενους χαρακτηρισμούς. Μου την πρόσφερε ένας φίλος, συγγραφέας και ίσως πιο λόγιος από εμένα, και τη βρήκα έπειτα στο «Λεξικόν της καθ’ ημάς ελληνικής διαλέκτου, μεθηρμηνευμένης εις το αρχαίον ελληνικόν και το γαλλικόν», του Σκαρλάτου Δ. του Βυζαντίου, από το μακρινό 1835.
«Ξώπετσος, -η, -ον», μας πληροφορεί το λεξικό, «Ο εν χρω, επιπόλαιος, ο μη δια βάθους», και μεταφράζει στα γαλλικά, «superficiel».
Ξώπετσοι μαυραγορίτες και πλιατσικολόγοι, λοιπόν. Αυτό ταιριάζει στην αστική μας τάξη, είτε στην πολιτική είτε στην οικονομική της έκφραση.
Όχι πως τα πράγματα είναι αξιοθαύμαστα διαφορετικά στις περισσότερες άλλες χώρες του κόσμου. Κι εκεί η αντίστοιχη οικονομική και πολιτική εξουσία κάνει το δικό της πλιάτσικο – ειδικά στις ΗΠΑ, όπου οι επιχειρήσεις θα μοιραστούν τρισεκατομμύρια από ένα πελώριο ταμείο χωρίς να δίνουν λογαριασμό.
Όμως τουλάχιστον σε μια σειρά από χώρες εφαρμόζεται κάποιο επίπεδο προστασίας των εργαζομένων που πλήττονται και ο δημόσιος τομέας επιτάσσει κάποια από τα αναγκαία για την αντιμετώπιση της κρίσης. Υπάρχει κάποια, έστω υποτυπώδης οργάνωση, κάποια μελέτη πριν τη δράση, κάποια προσοχή.
Δεν είναι τόσο ξώπετσοι.
Πηγή, σύνδεσμοι:
Σχετικά:
Comments
Post a Comment