Skip to main content

Το χρέος για αρχάριους - Μια ιστορική επισκόπηση

Σπύρος Μαρκέτος

Μέρος 1ο - Ένας κόσμος χρεωμένος

Τον φετινό Απρίλη το χρέος της πραγματικής οικονομίας προς τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς έφτασε το 318% του προϊόντος παγκόσμια. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2018 κάθε κάτοικος του πλανήτη επιβαρύνθηκε κατά μέσον όρο χίλια δολλάρια, χρωστώντας πλέον 35.000 δολλάρια περίπου, τα οποία έχουν ήδη αυξηθεί στους μήνες που μεσολάβησαν. Το ζήτημα του χρέους, που μέχρι τη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 απασχολούσε μοναχά μερικούς ριζοσπάστες και κάποιους ειδικούς, βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο των πολιτικών συγκρούσεων, της δημόσιας προσοχής και των ιδιωτικών πονοκέφαλων.

Το χρέος είναι η αντίστροφη όψη του πλούτου των χρηματιστών, πλούτου που τώρα πια έχει τόσο πολύ αυγατίσει ώστε ορίζει την ιστορική μας περίοδο ο όρος χρηματιστικοποίηση, άγνωστος στον πολύ κόσμο ως πρόσφατα. Στην ‘εποχή των χρηματιστών’, όπως ονομάστηκε επίσης ο καιρός μας, “ο χρηματιστής πλουτίζει τόσο εντυπωσιακά ώστε γίνεται πρωταγωνιστής της καπιταλιστικής ανάπτυξης, παίρνοντας το ρολο που είχε ως πρόσφατα ο βιομήχανος”. Οι κάτοχοι χρηματιστικού κεφαλαίου είναι ελάχιστοι, αλλά ασκούν τεράστια εξουσία.

Χρησιμοποιούν άραγε τη δύναμή τους για το κοινό συμφέρον; Ελάχιστα παραδείγματα μας επιτρέπουν να φανταστούμε κατι τέτοιο, ενώ από την άλλη μεριά πολλά δείχνουν το αντίθετο. Ιστορικά κρίνοντας, τέτοιες καταστάσεις πλήττουν τη δημοκρατία και φέρνουν καταστροφές. Τον εικοστό αιώνα η άρνηση των τραπεζιτών να μετριάσουν τις αξιώσεις τους οδήγησε στην άνοδο του φασισμού και στον πιο καταστροφικό πόλεμο της ιστορίας, καθώς και σε πολλούς άλλους.

Ιδωμένες σε ιστορική προοπτική, οι φάσεις κυριαρχίας του χρηματιστικού κεφαλαίου δεν είναι κάτι νέο. Εδώ και τετρακόσια χρόνια αναγγέλλουν πως ένας κύκλος συσσώρευσης κεφαλαίου φθίνει, και δρομολογείται ξανά, μαζί με τον νέο κύκλο, η διαδικασία που ονομάζεται αλλαγή ηγεμόνα. Μια μείζων κρίση οδηγεί, συχνά αλλά όχι αναγκαία μέσα από έναν μεγάλο πόλεμο, στην αναδιοργάνωση του παγκόσμιου συστήματος και τη μετατόπιση του κέντρου βάρους του, όπου συσσωρεύονται εξουσία και πλούτος. Στην πορεία του εικοστού αιώνα οι ΗΠΑ σκαρφάλωσαν στο θρόνο του παγκόσμιου ηγεμόνα όπου νωρίτερα βρισκόταν η Βρετανία, που είχε πιο παλιά εκτοπίσει την Ολλανδία, η οποία είχε νωρίτερα αρπάξει το στέμμα της Γένοβας. Είναι αβέβαιο αν οι ΗΠΑ θα διατηρούν την ηγεμονικη τους θέση όταν λήξει και η τωρινή κρίση.

Το βέβαιο για εμάς, τους κοινούς θνητούς, είναι το χρέος. Από τό χρέος, όπως και από το χάρο και τους φόρους, δεν ξεφεύγουμε ποτέ. Χρωστούμε πάντοτε μέσω του κράτους, ακόμη και όταν δεν εχουμε προσωπικά χρέη για τα οποία ν’ ανησυχούμε. Το σύγχρονο καπιταλιστικό κράτος, χρεωμένο πάντοτε, στέλνει στους δανειστές μεγάλο μέρος των δημόσιων πόρων, εντέλει ένα κομμάτι του πλούτου που όλοι μαζί δημιουργούμε. Σε εμάς στέλνει το λογαριασμό.

Ο ιδρώτας του προσώπου μας και ο κόπος της εργασίας μας ξεπληρώνουν το δημόσιο χρέος θέλουμε δε θέλουμε, ξέρουμε δεν ξέρουμε. Τροφοδοτούν περιουσίες ολιγαρχών που ακυρώνουν τη λέξη δημοκρατία και διαλύουν το κοινωνικό κράτος. Το δημόσιο χρέος, μερικές φορές συντριπτικό, όπως στη σημερινή Ελλάδα όπου προσεγγίζει πλέον την παραγωγή δυο ολόκληρων χρόνων, από δεκαετίες τώρα κλιμακώνεται σε κάθε χώρα ξεχωριστά και στον κόσμο ολόκληρο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα και αυτό της χρηματιστικοποίησης, που φέρνει ολοένα πιο καταστροφικές κρίσεις.

Ολοένα περισσότερος κόσμος προσέχει τέτοιες λεπτομέρειες. Πριν από δέκα χρόνια σχεδόν κανείς δεν συζητούσε το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα, λιγότερο απ’ όλους πολιτικοί και δημοσιογράφοι. Σήμερα κλαίνε και οδύρονται καταγγέλλοντάς το σπαραξικάρδια. Παντού, ιδίως στη νεολαία, εξαπλώνονται συναισθήματα σαν εκείνα που είχε εκφράσει πριν από μερικά χρόνια το κίνημα Occupy Wall Street: “Ένα μόνο λέμε στους τραπεζίτες όλου του κόσμου: Δεν σας χρωστάμε τίποτε. Στους φίλους μας, στις οικογένειές μας, στην ανθρωπότητα και στον φυσικό κόσμο που στηρίζουν τη ζωή μας, σ’ αυτούς χρωστάμε τα πάντα.”

Είναι απλώς ζήτημα χρόνου να μετακομίσουν τέτοια συναισθήματα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ωστόσο αυτό δεν θα γίνει από μόνο του. Κάποιοι πρέπει να αναδείξουν το ζήτημα, ώστε ο κόσμος να δει καθαρά τι είναι στην πραγματικότητα το περίφημο χρέος, και πώς μπορούμε επιτέλους να το ξεφορτωθούμε.

Πηγή, σύνδεσμοι, παραπομπές:

debtfree.gr 

[2] [3]

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Gaza 2 Years On: Yanis Varoufakis & Katie Halper on the Flotilla, Israel's PR Machine & What’s Next

DiEM25   Two years since October 7, Katie Halper (‪@TheKatieHalperShow‬) and Yanis Varoufakis join host Mehran Khalili to break down Israel’s genocide in Gaza, the latest on the flotilla, Israel’s influencer PR push, and the “peace plan”.  
Post a Comment
Read more

World leaders rebel against US & Israel: to save Gaza, they demand international intervention

Geopolitical Economy Report   Leaders from dozens of countries condemned the USA and Israel in their speeches at the UN General Assembly, demanding international intervention to save Gaza. Diplomats staged a mass walkout to protest Netanyahu's speech. Ben Norton shows how Latin American governments are standing in solidarity with Palestine.  
Post a Comment
Read more

Freedom Flotilla Coalition & Thousand Madleens to Gaza sailing to break the siege

Freedom Flotilla Coalition   The next wave is already being prepared, help us buy the boats and get them ready to sail!  
Post a Comment
Read more

The Rise of the Thielverse & the Surveillance State

The Chris Hedges YouTube Channel  Whitney Webb traces the Thielverse’s rise and the construction of the bipartisan modern surveillance state that Trump and his benefactors are deploying against dissidents and immigrants today.
Post a Comment
Read more

Capitalism & Genocide - Yanis Varoufakis Speech at the Gaza Tribunal, 23rd October 2025, Istanbul

Yanis Varoufakis   On 23rd October, Yanis Varoufakis testified in front of the Jury of Conscience in the context of the Gaza Tribunal. His speech focused on the economic forces underpinning the genocide of the Palestinian people. In particular, he spoke on the manner in which capitalist dynamics have historically fuelled the white settler colonial project and, more recently, how the accumulation of a new form of capital - which he calls cloud capital - has accelerated, deepened and amplified the economic forces powering and propelling the machinery of genocide. 
Post a Comment
Read more

Προβλέψεις ...

GR elections Update (15/9): Αναθεωρημένες προβλέψεις (μετά το δεύτερο debate): ΣΥΡΙΖΑ 28-30% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 11-13% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 2,5-3% ΠΟΤΑΜΙ 2,5-3,5% ΠΑΣΟΚ + ΔΗΜΑΡ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update (11/9): Αναθεωρημένες προβλέψεις (μετά το πρώτο debate): ΣΥΡΙΖΑ 25-28% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 11-13% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 3,5-4% ΠΟΤΑΜΙ 2,5-3,5% ΠΑΣΟΚ + ΔΗΜΑΡ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update (04/9): Αναθεωρημένες προβλέψεις: ΣΥΡΙΖΑ 23-25% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 12-15% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 3,5-4% ΠΟΤΑΜΙ 2,5-3,5% ΠΑΣΟΚ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update (29/8): Αναθεωρημένες προβλέψεις: ΣΥΡΙΖΑ 23-25% ΛΑΕ + ΣΧΕΔΙΟ Β' κ.λ.π. 20-23% ΝΔ 12-15% ΧΑ 6-8% ΚΚΕ 5-5,5% ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ 4-4,5% ΠΟΤΑΜΙ 4-4,5% ΠΑΣΟΚ 3-4% ΑΝΕΛ 2,5-3,5% Update : Αναθεωρημένες προβλέψεις: ΣΥΡΙΖΑ 26-27% ...
24 comments
Read more

WikiLeaks reveals that literally every router in America has been compromised

The latest Wikileaks Vault7 release reveals details of the CIA’s alleged Cherry Blossom project, a scheme that uses wireless devices to access users’ internet activity. globinfo freexchange As cyber security expert John McAfee told to RT and Natasha Sweatte: Virtually, every router that's in use in the American home are accessible to hackers, to the CIA, that they can take over the control of the router, they can monitor all of the traffic, and worse, they can download malware into any device that is connected to that router. I personally, never connect to any Wi-Fi system, I use the LTE on my phone. That's the only way that I can be secure because every router in America has been compromised. We've been warning about it for years, nobody pays attention until something like WikiLeaks comes up and says 'look, this is what's happening'. And it is devastating in terms of the impact on American privacy because once the router...
6 comments
Read more

Confirmed: US imperialists wanted to drag Russia into a war with Ukraine since at least 2019

globinfo freexchange   As we wrote in our previous article, after almost eight years, the US imperialists and the NATO criminals got what they wanted. They finally managed to drag Russia into a war with Ukraine.     We now have indisputable evidence for that, through a document by the top US think tank, RAND Corporation. In the preface of a 2019 report under the title Extending Russia, Competing from Advantageous Ground we read: [emphasis added]                            The purpose of the project was to examine a range of possible means to extend Russia. By this, we mean nonviolent measures that could stress Russia’s military or economy or the regime’s political standing at home and abroad. The steps we posit would not have either defense or deterrence as their prime purpose, although they might contribute to both. Rather, these steps ar...
3 comments
Read more

Already happens: Capitalism destroys human labor force and goes to the next phase

by system failure Connecting the dots one can discover the most nightmarish scenarios. Destructive capitalism's next phase is the total substitution of the human labor force with robotic machines, or in other words, the hyper-automatization. There is a process taking place right now, and no one (or nearly no one) knows what would happen after its completion. The true picture behind unemployment From a latest article in PressTV: “ Did you know that there are nearly 102 million working age Americans that do not have a job right now? And 20 percent of all families in the United States do not have a single member that is employed. So how in the world can the government claim that the unemployment rate has “dropped” to '6.3 percent'?” “ Well, it all comes down to how you define who is 'unemployed'. For example, last month the government moved another 988,000 Americans into the 'not in the labor force' category.” http://www.presstv.ir/detail...
14 comments
Read more

A response to misinformation on Nicaragua: it was a coup, not a ‘massacre’

There is so much misinformation in mainstream corporate media about recent events in Nicaragua that it is a pity that Mary Ellsberg’s article for Pulse has added to it with a seemingly leftish critique. Ellsberg claims that recent articles, including from this website, often “ paint a picture of the crisis in Nicaragua that is dangerously misleading. ” Unfortunately, her own article does just that. It looks at the situation entirely from the perspective of those opposing Daniel Ortega’s government while whitewashing their malevolent behavior and downplaying the levels of US support they have relied on. Her piece is an incomplete depiction of what is happening on the ground, ignoring many salient facts that have come to light and which have been outdated by recent events. The following is a brief response to Ellsberg’s main points from someone who lives in Nicaragua and has observed the situation directly and intimately: https://grayzoneproject.com/2018/08/15/a-res...
Post a Comment
Read more