Skip to main content

Οικονομική πολιτική για την Ελλάδα

του Kώστα Λαπαβίτσα

Τρεις πανεπιστημιακοί οικονομολόγοι στην Καθημερινή της 26ης Μαρτίου απάντησαν σε άρθρο μας της 26ης Φεβρουαρίου (βλ. εδώ) χαρακτηρίζοντάς το «επικίνδυνες δραχμικές φαντασιώσεις». Δυστυχώς δεν είχαν τίποτε καινούργιο να πουν, ούτε πρόσφεραν κάποια πρόταση διεξόδου από τη βαθιά κρίση.

Ο καίριος ρόλος της ΟΝΕ

Οι συνάδελφοι αναγνωρίζουν κάποιες από τις δομικές αδυναμίες της ΟΝΕ, αλλά συμπεραίνουν ότι πραγματική αιτία της κρίσης είναι η αλόγιστη δημοσιονομική συμπεριφορά των ελληνικών κυβερνήσεων. Ακόμη, ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από τόνωση της ζήτησης για γρήγορη μείωση της ανεργίας. Η χώρα μας χρειάζεται κυρίως ιδιωτικές επενδύσεις και «διαρθρωτικές αλλαγές», πάντα μέσα στο πλαίσιο της πειθαρχίας των μνημονίων. Εκτός ΟΝΕ, τονίζουν, η Ελλάδα είναι ανίκανη να διαχειριστεί την οικονομία της.

Είναι χαρακτηριστική η τάση να υποτιμάται ο ρόλος της ΟΝΕ στην κρίση, υπερτονίζοντας τις εγχώριες ελληνικές αδυναμίες, ιδίως του δημόσιου τομέα. Το κύριο σύμπτωμα της κρίσης δεν ήταν όμως το δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που έφτασε στο 15% του ΑΕΠ το 2008.

Το εξωτερικό έλλειμμα προκλήθηκε από την κατάρρευση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας, η οποία δεν προέκυψε ξαφνικά από τις εδώ και δεκαετίες δυσμορφίες της ελληνικής οικονομίας. Η βαθύτερη αιτία βρίσκεται στη Γερμανία που κρατώντας τους μισθούς της παγωμένους για χρόνια έδωσε μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις εξαγωγές της. Χωρίς συναλλαγματική πολιτική στη διάθεσή της, η χώρα μας υπέστη συνεχή απώλεια ανταγωνιστικότητας εντός της ΟΝΕ.

Η αυτοκτονική μνημονιακή πολιτική

Η πολιτική που κατόπιν εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, με στόχο την παραμονή στην ΟΝΕ, ήταν αυτοκτονική: βίαιη και ταχύτατη απάλειψη του δημοσιονομικού και του εξωτερικού ελλείμματος, χωρίς ουσιαστική ελάφρυνση του δημοσίου χρέους και φυσικά χωρίς νομισματική υποτίμηση. Η αναπόφευκτη συντριβή της ζήτησης συρρίκνωσε απότομα την οικονομία, με συνέπεια την εκτόξευση της ανεργίας, η οποία δεν έχει τίποτε να κάνει με τις όποιες δομικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας. Αντιστοίχως, η ταχύρρυθμη μείωσή της είναι απολύτως αδύνατη χωρίς στοχευμένη τόνωση της ζήτησης. Το ποια πρέπει να είναι αυτή η στόχευση, το έχει υποδείξει συγκεκριμένη μελέτη που πρόσφατα παρέθεσαν σε δημόσια συζήτηση δύο από εμάς.

Η απάλειψη των ελλειμμάτων ήταν όμως μόνο το πρώτο βήμα. Όπως έχει επανειλημμένως δηλώσει ο κ. Σόιμπλε, η Ελλάδα θα πρέπει κυρίως να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της για να παραμείνει στην ΟΝΕ. Δεδομένου ότι η Γερμανία ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει τη δική της πολιτική, αυτό σημαίνει συνεχή «εσωτερική υποτίμηση» και «μεταρρυθμίσεις», δηλαδή κατακρήμνιση των μισθών, απορρύθμιση των αγορών και ιδιωτικοποιήσεις. Αυτή θα είναι στο εξής η πορεία της χώρας μας εντός ΟΝΕ: ένα διαρκές και σκληρό μνημόνιο.

Με αυτά τα δεδομένα, θα περίμενε κανείς από τους Έλληνες οικονομολόγους να προτείνουν εσπευσμένα νέα πορεία. Δυστυχώς υπάρχει είτε σιγή, είτε επιμονή στη συνταγή της αποτυχίας.

Παντελής έλλειψη νέων προτάσεων

Τρανό παράδειγμα είναι το πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% που αποδέχθηκε η παρούσα κυβέρνηση για το 2018 και μετά. Ουσιαστικά θα εισαχθεί ένας «αυτόματος αποσταθεροποιητής» σε μια οικονομία που έχει ήδη πληγεί βαρύτατα. Τι έχουν να προτείνουν οι συνάδελφοι γι’ αυτόν τον παραλογισμό, πέρα από τις «μεταρρυθμίσεις»; Τι νόημα έχει να ασκείται κριτική στις ελληνικές κυβερνήσεις επειδή δήθεν δεν «τηρούν τις υποχρεώσεις τους», όταν είναι γνωστό ότι η πολιτική της «εσωτερικής υποτίμησης» θα συνεχίζει να συρρικνώνει την ελληνική οικονομία;

Εξίσου σημαντικό παράδειγμα είναι το δημόσιο χρέος, το οποίο ακόμη και το ΔΝΤ παραδέχεται ότι δεν είναι βιώσιμο. Μετά τις μνημονιακές παρεμβάσεις, η διαγραφή του ελληνικού χρέους μέσα στην Ευρωζώνη είναι ουσιαστικά αδύνατη. Τι έχουν να προτείνουν οι συνάδελφοι για τη διαχρονική του αντιμετώπιση, δεδομένου ότι η εξυπηρέτηση του χρέους θέτει το πλαίσιο μίας συνεχώς υφεσιακής δημοσιονομικής πολιτικής;

Άλλο παράδειγμα είναι η έλλειψη ρευστότητας σε μια οικονομία που έχει επισήμως 23,1% ανεργία και ίσως 50% του κεφαλαιουχικού της εξοπλισμού σε κατάσταση αργίας. Γιατί δεν επικεντρώνουν εκεί την προσοχή τους οι συνάδελφοι, αντί να κινδυνολογούν περί φαντασιακής πληθωριστικής έκρηξης σε μια οικονομία σε βαθιά καταστολή; Όσον αφορά εμάς, πως μπορούν και ισχυρίζονται ότι δεν έχουμε συνεκτιμήσει τον πληθωρισμό κόστους, τον οποίο δημιουργεί η νομισματική υποτίμηση, ούτε εκείνον τον οποίο δημιουργεί η αναγκαία τόνωση της εσωτερικής ζήτησης; Μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν την μελέτη που ήδη προαναφέρθηκε και η οποία έχει συζητηθεί ευρύτατα από τον περασμένο Φεβρουάριο;

Ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όμως να είναι η προοπτική επενδύσεων. Πιστεύουν σοβαρά οι συνάδελφοι ότι μπορεί η Ελλάδα να καλύψει το τεράστιο επενδυτικό κενό της με ξένες επενδύσεις, αρκεί να υιοθετήσει ακόμη «φιλικότερες» πολιτικές προς το μεγάλο κεφάλαιο; Η διεθνής εμπειρία και βιβλιογραφία δείχνει ότι πρόκειται περί αυταπάτης. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα πάνε στους φθηνότερους προορισμούς και η Ελλάδα θα παρασυρθεί σε ένα μάταιο αγώνα δρόμου «προς τα κάτω».

Πάρτε, τέλος, το θέμα της δημόσιας διοίκησης, η πραγματική πληγή της οποίας δεν είναι η παντοδυναμία της, αλλά η λειτουργική της αδυναμία σε συνδυασμό με την εύνοια προς τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα και την αρπακτική συμπεριφορά προς τους υπόλοιπους. Το αποτελεσματικό κράτος είναι απολύτως απαραίτητο για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Πιστεύει κανείς ότι οι μνημονιακές πολιτικές έχουν προωθήσει την οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα του ελληνικού κράτους;

Τα δεσμά της απολιθωμένης σκέψης

Η Ελλάδα μοιάζει με βαριά άρρωστο που του δίνουν γιατροσόφια και συνεχώς τον αποτρέπουν από την πραγματική θεραπεία. Η επιστημονική ανάλυση υποδεικνύει ότι απαιτείται ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας. Η δραχμή δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το απαραίτητο βήμα που θα επιτρέψει μια πραγματική εθνική διαπραγμάτευση, δημιουργώντας ξανά οπλοστάσιο οικονομικής πολιτικής – συναλλαγματική, νομισματική, δημοσιονομική, πιστωτική και βιομηχανική. Η ομαλή μετάβαση στο νέο νόμισμα είναι απολύτως εφικτή, αρκεί να υπάρξει κοινωνική και εθνική συσπείρωση. Η νομισματική υποτίμηση που θα ακολουθήσει, θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και θα δημιουργήσει ευνοϊκό πεδίο δομικής ανασύνθεσης της οικονομίας.

Μεγάλο μέρος της ευθύνης για την εγχώρια σύγχυση έχουν αυτοί που δουλειά τους είναι να παρουσιάζουν ιδέες και προτάσεις στον ελληνικό λαό. Δυστυχώς δεν είναι μόνο η οικονομία που περνάει βαθιά κρίση στην Ελλάδα, αλλά και η οικονομολογική σκέψη. Όπως εύστοχα παρατήρησε ο Μαρκ Τουέιν, «Η προσκόλληση σε απολιθωμένες απόψεις ποτέ δεν έσπασε αλυσίδες, ούτε απελευθέρωσε ανθρώπινες ψυχές».

Το ελληνικό οικονομικό τμήμα του ΕΔΕΚΟΠ:

Ιωάννης Θεοδοσίου (University of Aberdeen)
Κώστας Λαπαβίτσας (School of Oriental and African Studies, University of London)
Θεόδωρος Μαριόλης (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
Στέργιος Σκαπέρδας (University of California, Irvine)

Πηγή:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Netanyahu Is Getting His War Between The U.S. & Iran!

The Jimmy Dore Show   Little progress is being made in negotiations between the United States and Iran over the latter’s nuclear program, and that may be by design. The U.S. is demanding a complete dismantling of Iran’s nuclear enrichment program, which is a non-starter for the Iranians. Meanwhile, the U.S. appears to have reneged on a promise to get a ceasefire and humanitarian aid into Gaza in exchange for the release of the last American hostage, so Hamas — and by extension Iran — feel the U.S. cannot be trusted in negotiations. Jimmy Dore and Americans’ Comedian Kurt Metzger discuss how Israel appears to be orchestrating a U.S. attack on Iran that few Americans have any interest in.    Related: Trump makes key move to beat Biden in their race to start a war with Iran
Post a Comment
Read more

Trump in SHOCK: Putin & China FLIP His Grave Mistake into STUNNING Victory

Danny Haiphong   Putin & China just gave Trump a rude BRICS awakening, and this bombshell will change everything for generations to come. Geopolitical analyst Ben Norton details the truth about Trump's biggest failure against the rising power of BRICS led by Russia and China, and why the US's role as super power is now in serious question.     Related: Trump's tariffs: A unique opportunity for BRICS and the Global South to fully escape from dollar tyranny
Post a Comment
Read more

Trump's attempt to divide Russia & China is failing, badly

Geopolitical Economy Report   Donald Trump claimed he would "un-unite" Russia and China, but the US divide-and-conquer strategy is failing. In a meeting in Moscow celebrating the 80th anniversary of their nations' victory in World War Two, Presidents Xi Jinping and Vladimir Putin reaffirmed that "China-Russia relations have reached the highest level in history" and will "jointly resist any attempts to interfere with and disrupt the traditional friendship and deep mutual trust between China and Russia". Ben Norton explains.     Related:   Why China supports Russia
Post a Comment
Read more

Inside Iran's Savak torture museum

The Grayzone   Caution: This report contains depictions of simulated violence that may upset some viewers. Max Blumenthal tours one of the most disturbing museums on the planet. Set in Tehran's former Ebrat Prison run by the anti-sabotage unit of Shah Reza Pahlavi's Savak intelligence services, the museum is filled with shockingly graphic exhibits featuring lifelike mannequins recreating the hideous torture tactics deployed to repress dissidents rebelling against Iran's monarchy. Many mannequins on display represent notorious torturers who either fled or were executed after the Islamic revolution in 1979, while others are modeled after famous prisoners locked away in Ebrat like the current Leader of Iran, Ayatollah Khamanei.  
Post a Comment
Read more

"Kidnapped in Int'l Waters": Israel Intercepts Gaza-Bound Aid Ship, Detains Greta Thunberg & Others

Democracy Now!   Eleven peace activists and one journalist on board the Gaza Freedom Flotilla ship, the "Madleen," were detained by Israeli soldiers as their ship carrying vital humanitarian aid for starving Palestinians approached Gaza.    The ship was intercepted by Israeli forces in the middle of the night in international waters. Its supplies were seized and communications jammed. The unarmed activists will likely be transported to Israeli detention or "immediately deported," says Ann Wright, a U.S. military veteran who has participated in four Freedom Flotilla journeys and now serves on the steering committee of the Freedom Flotilla Coalition. She calls on citizens of countries around the world to push for the activists' release and an end to Israel's war on Gaza. 
Post a Comment
Read more

14,000 babies could die if aid doesn’t enter Gaza in 48 hours, UN warns

Some 14,000 babies could die in Gaza in 48 hours if aid does not reach them in time, the UN’s humanitarian chief, Tom Fletcher, told the BBC today. Though Israel said it would allow “basic aid” into Gaza, only five trucks entered the enclave yesterday, two carrying shrouds to help bury Palestinians killed in Israel’s bombs. Others were in Gaza, but were being held by occupation forces and had not reached Palestinians. This was the first delivery of aid since 2 March, when Israel completely sealed the enclave. This, Fletcher explained, is a “drop in the ocean” and totally inadequate for a population of over 2.3 million, and for which no aid has been allowed to enter for 80 days.    “Tonnes of food is blocked at the [Gaza] border” by Israel, Director General of the World Health Organisation (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, said yesterday. This comes just weeks after the UN agency of Palestinian refugees (UNRWA) warned that hundreds of thousands of Palestinians eat only one mea...
Post a Comment
Read more

Latest on Los Angeles anti-ICE protests in US

CGTN     Views of downtown Los Angeles where protests against immigration raids entered their third day on Sunday local time.   Protesters clashed with National Guard troops in downtown Los Angeles during the latest wave of demonstrations against statewide immigration enforcement operations that swept across California over the weekend.  
Post a Comment
Read more

Never, Ever Let Anyone Forget What They Did To Gaza

by Caitlin Johnstone   I will never forget the Gaza holocaust. I will never let anyone else forget about the Gaza holocaust. No matter what happens or how this thing turns out, I will never let anyone my voice touches forget that our rulers did the most evil things imaginable right in front of us and lied to us about it the entire time. I will never stop doing everything I can with my own small platform to help ensure that the perpetrators of this mass atrocity are brought to justice. I will never stop doing everything I can to help bring down the western empire and to help free Palestine from the Zionist entity. I will never forget those shaking children. Those tiny shredded bodies. Those starved, skeletal forms. The explosions followed by screams. The atrocities followed by western media silence.   I will never forget, and I will never forgive. I will never forgive our leaders. I will never forgive the western press. I will never forgive Israel. I will never forgive the main...
Post a Comment
Read more

They Will Starve You In A Killing Cage Too

by Nate Bear   Starvation is taking hold in Gaza. Twenty-nine people have starved to death in the last few days.  Death by starvation is horrific, the body feeding on itself, first consuming carbohydrates and fats, and then moving on to the protein parts of tissue. Once these are used up, vital organs and tissues start to fail as they aren’t being nourished by essential nutrients. The heart, lungs, muscles, ovaries, testes and brain physically shrink and shrivel. The kidneys start to fail. Eventually the body begins scavenging muscle, including the heart muscle. When this starts to happen, death is hours away, preceded by hallucinations, severe mental disturbances and convulsions. With less stored fat and higher metabolic needs, children die first. Starving parents hold their dying children, at this point nothing but skin and bone, in their arms. Adults can survive anywhere between twenty and forty days without food. Those already weak, chronically ill or immuno-compromised di...
Post a Comment
Read more