Skip to main content

Τα αφεντικά βιάζονται να φέρουν τη νέα Φεουδαρχία

Διαβάζοντας την ανακοίνωση του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών σχετικά με την απόλυση εργαζόμενης από την εταιρεία «BIOSAR», όταν αρνήθηκε να υπογράψει νέα ατομική σύμβαση εργασίας, η έκπληξη ήταν έντονη αναφορικά με τους πραγματικά ευφάνταστους όρους που αυτή περιείχε, αλλά ακόμα πιο έντονο ήταν το ερώτημα που έμεινε να βασανίζει: γιατί ο «ΕΛΛΑΚΤΩΡ», ένας από τους μεγαλύτερους ομίλους που λειτουργεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και σε μια σειρά άλλες χώρες, με ένα ευρύτατο φάσμα δραστηριοτήτων σε πολλούς τομείς και σίγουρα με εξαιρετικούς νομικούς, πρότεινε μια ατομική σύμβαση εργασίας που φεύγει πολύ μπροστά ακόμα και από τα εσκαμμένα και νομοθετημένα μνημονιακά όρια, έτσι ώστε εάν οι συγκεκριμένοι όροι έφταναν σήμερα να εξεταστούν υπό το υπάρχον καθεστώς από τα ελληνικά δικαστήρια, θα απορρίπτονταν μάλλον πολλοί από αυτούς ως καταχρηστικοί; Η απάντηση η οποία θα υποστηριχθεί στη συνέχεια συμπυκνώνεται στο επιχείρημα πως ο Μπόμπολας και τα συν αυτώ συμφέροντα επιχειρούν να είναι τόσο μπροστά από την εποχή τους, ώστε τελικά ίσως καταφέρουν να την κάνουν παρούσα ακόμη πιο γρήγορα.

Η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας, έτσι όπως εκδιπλώθηκε τα τελευταία χρόνια μέσα από το ελληνικό μνημονιακό παράδειγμα (και όχι μόνο), κινούνταν μέχρι στιγμής σε μια κατεύθυνση χαλάρωσης και ελαστικοποίησης του εργασιακού προτύπου με σκοπό τη δημιουργία μεγαλύτερων περιθωρίων κέρδους για την πλευρά του κεφαλαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, σχετικοποιήθηκε ακόμη περισσότερο η έννοια της εξαρτημένης, μισθωτής εργασίας που συνεπαγόταν τα αυξημένα δικαιώματα και την προστασία που είχε κατακτηθεί μεταπολεμικά για τα εργατικά στρώματα, έγιναν ευκολότερες οι απολύσεις, σπανιότερη η καταβολή αποζημίωσης, περιορίστηκαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, επιβλήθηκε σε μεγάλο εύρος ο κανόνας της ατομικής σύμβασης και η σταθερή και μόνιμη εργασία αντικαταστάθηκε από τον κανόνα της επισφάλειας και της προσωρινότητας. Η όποια επιθετική κίνηση από την πλευρά της εκάστοτε εργοδοσίας κινούνταν συνήθως γύρω από τα όρια του ανωτέρω πλαισίου και προσπαθούσε να εφαρμόσει αλλαγές στη σχέση της με τους εργαζομένους, ώστε να ωφεληθεί από τον νέο εργασιακό κανόνα (χωρίς να απουσιάζουν, βεβαίως, περιπτώσεις υπερβάσεων και αυθαιρεσίας).

Η περίπτωση, όμως, της νέας σύμβασης της εταιρίας ομίλου “ΕΛΛΑΚΤΩΡ” διαφέρει ποιοτικά απο τις συνήθεις κινήσεις της μέσης εργοδοσίας και υποδηλώνει προφανώς μια πολύ ιδιαίτερη στοχοθεσία με χαρακτηριστικά “πρωτοπορίας”. Ενδεικτικά, εντός της ατομικής σύμβασης περιέχονται όροι που δεσμεύουν την εργαζόμενη να αποζημιώσει την εταιρία για δαπάνες, ζημίες και λοιπά έξοδα που θα προκληθούν στο πλαίσιο άσκησης της εργασίας της, να καλύπτει από την τσέπη της έξοδα για ταξίδια στο εξωτερικό για δουλειές της εταιρίας, να μην πληρώνεται σε περίπτωση ασθένειας ή τραυματισμού και να δύναται να απολυθεί σε περίπτωση που απουσιάσει από την εργασία της για πάνω από 15 μέρες το χρόνο. Επίσης, ως εφαρμοστέο δίκαιο ορίζεται το αγγλικό και κατά συνέπεια για οποιαδήποτε διαφορά ανακύψει από τη σύμβαση αποκλειστική δωσιδικία θα έχουν τα αγγλικά δικαστήρια. Όλα τα ανωτέρω διαφεύγουν σαφώς τα ήδη υπάρχοντα όρια και με βεβαιότητα μπορούμε να επαναλάβουμε αυτό που επισημάνθηκε και εισαγωγικά. Εαν η συγκεκριμένη σύμβαση γινόταν αντικείμενο εξέτασης ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων σήμερα, με τα υπάρχοντα δεδομένα, την υπάρχουσα νομοθεσία και νομολογία οι όροι αυτοί στην πλειονότητά τους θα έπρεπε να κριθούν καταχρηστικοί. Επομένως, εαν δεν επιλέξουμε να θεωρήσουμε τους ακραίους όρους της συγκεκριμένης σύμβασης ένα λάθος της στιγμής μένει μόνο να τους εκλάβουμε ως την προσπάθεια κάποιων εκπροσώπων του κεφαλαίου να δώσουν μια σύντομη εικόνα από το μέλλον που επιθυμούν και απο τη νέα κατεύθυνση στην οποία θα προσπαθήσουν να “ανανεώσουν” τον εργασιακό κανόνα.

Ισχυρίζομαι σε αυτό το σημείο, πως η ανωτέρω περίπτωση, σε συνδυασμό με μια σειρά άλλων συγγενών ενδείξεων, όπως αντίστοιχα η επιχειρούμενη μεταρρύθμιση του εργασιακού κώδικα στη Γαλλία που εμπεριέχει ψήγματα της ίδιας λογικής (και αντίστοιχα οι εργασιακές μεταρρυθμίσεις στα ευρωπαϊκά κράτη τα τελευταία χρόνια) θα πρέπει να μας κινήσουν λίγο πιο έντονα το ενδιαφέρον να ασχοληθούμε βαθύτερα με το όραμα του κεφαλαίου ως προς την παγίωση ενός νέου τύπου σχέσης με την εργασία. Να μελετήσουμε λίγο προσεκτικότερα αυτό που βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας, αλλά δεν έχει αφήσει ακόμα ξεκάθαρα τα ίχνη του. Σίγουρα ο operaio disseminato του Σέρτζιο Μπολόνια, ο διάχυτος εργάτης που μετεξελίχθηκε στην κεντρική φιγούρα του κυρίαρχου μεταφορντικού μοντέλου της επισφάλειας αποτελεί το βασικό καμβά πάνω στον οποίο γίνονται και θα γίνουν οι όποιες μεταλλάξεις. Απλά, η ελαστικότητα, η επισφάλεια, οι μειωμένοι μισθοί δεν είναι μάλλον πλέον αρκετοί. Αυτό το οποίο μπορεί να επαναπροσδιορίσει επαναστατικά την ένταση της εκμετάλλευσης της εργασίας από το κεφάλαιο, ίσως επιχειρηθεί να περάσει μέσα ακόμη και από την απροκάλυπτη μετακύλιση του ίδιου του επιχειρηματικού κινδύνου, μεγάλου μέρους του κόστους και της ευθύνης του κεφαλαίου στους εργαζόμενους. Αυτή είναι, άλλωστε, και η συνεκτική λογική πίσω από την εξαιρετικά εντυπωσιακή σύμβαση της εταιρίας του ομίλου «ΕΛΛΑΚΤΩΡ». Οι εργαζόμενοι θα αναλαμβάνουν τις πρόσθετες δαπάνες, τον κίνδυνο να αρρωστήσουν και να μην πληρωθούν, το ρίσκο να τραυματιστούν και να απολυθούν, ακόμη και το ρίσκο κάτι να πάει στραβά και να πρέπει να αποζημιώσουν την εταιρία για τα κέρδη που έχασε.

Οι εργατικοί αγώνες του παρελθόντος κατάφεραν να εξασφαλίσουν η σχέση εκμετάλλευσης κεφάλαιο-εργασία να αναγνωρίζεται με συγκεκριμένες νομικές μορφές και να προβλέπονται διάφοροι τρόποι προστασίας των εργαζομένων στην εκ των πραγμάτων άνιση σχέση εντός της οποίας βρίσκονται. Αυτός ήταν ο λόγος ύπαρξης της σχέσης εξαρτημένης εργασίας, της απαγόρευσης των ομαδικών απολύσεων, της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης, της πρόβλεψης νόμιμων ημερών άδειας, αποζημιώσεων των εργαζομένων σε περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων και μιας πληθώρας άλλων προστατευτικών διατάξεων που έχουν γίνει σε μεγάλο βαθμό παρελθόν. Όμως, η κατάργηση της ευθύνης του εργοδότη για μια σειρά ζητημάτων και κατ΄ επέκταση η κατάργηση της αντίστοιχης προστασίας του εργαζόμενου παρότι ζοφερή πραγματικότητα, απέχει πολύ από την καθιέρωση ενός κανόνα ευθύνης του εργαζομένου για όλα τα προαναφερθέντα, το οποίο αν αρχίσει να εφαρμόζεται συστηματικά μας μεταφέρει αυτόματα σε ένα εντελώς νέο επίπεδο.

Θα επρόκειτο, με άλλα λόγια, ένα μοντέλο “υπεύθυνου πρεκαριάτου” το οποίο μπορεί να μην έχει τα μέσα παραγωγής, να μην του αναγνωρίζεται σχέση μισθωτής-εξαρτημένης εργασίας, να μην του αναγνωρίζεται προστατευτικό πλαίσιο, άδειες, κάλυψη εισφορών, αποζημιώσεις και τόσα άλλα, να του ασκείται de facto διευθυντικό δικαίωμα και πλήρης έλεγχος της εργασίας και συν τοις άλλοις να επωμίζεται μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κινδύνου, του κόστους και των συνεπαγόμενων ευθυνών (όπως ακριβώς συμβαίνει με την υπό εξέταση ατομική σύμβαση της «BIOSAR»). Σε πολλούς και πολλές μπορεί να φανεί υπερβολική η παραπάνω σκέψη, ας σκεφτούμε, όμως, κάποια ίχνη που ήδη υπάρχουν. Τους ταχυμεταφορείς που τραυματίζονται και οι εργοδότριες εταιρίες όχι μόνο δεν τους καλύπτουν τα νοσήλια, αλλά απαιτούν και αποζημίωση επειδή δεν εξυπηρέτησαν τους πελάτες τους, τα πληρώματα της Ryanair που πληρώνουν απο την τσέπη τους το κόστος της εκπαίδευσής τους, τους μπλοκάκηδες μηχανικούς ή τους ασκούμενους/ες και νέους/ες δικηγόρους που αμείβονται με 400 ή 500 ευρώ δουλεύοντας σε σχέσεις εξαρτημένης εργασίας οι οποίες όμως δεν αναγνωριζονται ως τέτοιες, πληρώνουν με δικό τους κόστος τα ταμεία τους και αναλαμβάνουν εν τέλει και το κόστος της ίδιας τους της απόλυσης, η οποία μπορεί να έρθει ανά πάσα στιγμή.

Στο ρωμαϊκό δίκαιο, αλλά και μεταγενέστερα μέχρι την κατάργηση της δουλείας στις αρχές του 19ου αιώνα, οι δούλοι θεωρούνταν αντικείμενα και ανήκαν στην κυριότητα του ιδιοκτήτη τους. Αν κάποιος δούλος δημιουργούσε κάποια ζημία στον κύριό του, ο δεύτερος θα τον συνέτιζε και θα αποκαθιστούσε την ισορροπία της σχέσης εκμετάλλευσης και υποταγής εφαρμόζοντας κάποια μέθοδο σωματικού κολασμού. Σήμερα, στην εποχή των ελεύθερων και ίσων ενώπιον του νόμου υποκειμένων, αν κατά την άσκηση των καθηκόντων κάποιου εργαζόμενου του ομίλου που μας απασχολεί, προκύψει οποιαδήποτε «απώλεια, ευθύνη, έξοδα (συμπεριλαμβανομένων των εύλογων δικαστικών εξόδων), ζημίες ή δαπάνες» ο τελευταίος απαιτεί, απλά, αποζημίωση απο τον ίδιο τον εργαζόμενο. Διότι η ιστορία ποτέ δεν επαναλαμβάνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο (και έτσι αποφύγαμε το ενδεχόμενο στη σύμβαση εργασίας να συμπεριληφθεί ρήτρα σωματικού κολασμού), μπορεί, όμως, σίγουρα να επαναληφθεί ως φάρσα, έστω και εξίσου πικρή. Και ο όμιλος των συμφερόντων Μπόμπολα έχει βάλει ψηλά τον πήχη γι΄ αυτό. Στην επόμενη σύμβαση μπορεί να σκεφθεί να προσθέσει και όρο οι εργαζόμενοι να υποθηκεύουν την ακίνητη περιουσία τους (ή οτιδήποτε άλλο) ως εξασφάλιση του ίδιου και ως αντάλλαγμα της τιμής που τους κάνει να τους προσφέρει μια θέση εργασίας στις επιχειρήσεις του. Ευτυχώς, όμως, σε αυτή τη σχέση υπάρχουν δύο και η ιστορία θα δείξει ποιος θα έχει τη μεγαλύτερη φαντασία και το μεγαλύτερο θράσος και θάρρος. Υπάρχει το επιχειρηματικό ρίσκο του κάθε Μπόμπολα, υπάρχει και το ρίσκο της ζωής και του αγώνα. Εμείς θα επιλέξουμε ποιο απο τα δυο θα αναλάβουμε.

Ολόκληρο το κείμενο από την Aναστασία Ματσούκα και οι παραπομπές:


Τρία χρόνια αργότερα, ένα κυβερνητικό στέλεχος μιλάει δημοσίως για συμφέροντα που ουσιαστικά εξυπηρετεί η Τρόικα. Συγκεκριμένα, ο υφυπουργός υποδομών, μεταφορών και δικτύων Μιχάλης Παπαδόπουλος, λέει μεταξύ άλλων:

Η τρόικα έχει εμμονές που δεν είναι βάσιμες και προέρχονται από τη λογική που έχουν δημιουργήσει τα τεχνικά κλιμάκιά της. Είναι ένα γωνιακό μαγαζάκι που όποιος περνάει αφήνει κάτι και έρχεται μετά η τρόικα και λέει: Α, κάντε και αυτό! Σου στέλνω ένα mail και έχουμε και αυτή την εκκρεμότητα. Δεν είναι εκκρεμότητα αυτή βεβαίως

Ναι υπάρχουν κάποιοι θεσμικοί φορείς είτε Έλληνες είτε ξένοι, περνάνε από την τρόικα και τους λένε κάντε και αυτό. Μπήκε σε μια λογική η τρόικα για να εξυπηρετήσουν κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα.

Είναι επίσης εντυπωσιακό το γεγονός, ότι ο υφυπουργός και στέλεχος της ΝΔ, χρησιμοποίησε παρόμοια ρητορική με τον Κοτζιά μιλώντας για “γωνιακό μαγαζάκι”. Είναι μια χρήσιμη επισήμανση για κάποιους που μιλάνε κατά καιρούς για “Αριστερή” ή “Κομμουνιστική” προπαγάνδα.

Comments

Popular posts from this blog

Why are Israeli war criminals hiding out in Patagonia?

The Grayzone   The Grayzone 's Oscar Leon examines reports of Israeli veterans of Gaza hiding out in the Patagonia region of Argentina, a country governed by a hardcore supporter of Israel who has forged close ties to messianic networks and the government of Benjamin Netanyahu. To place the issue in a wider context, Leon spoke to veteran Argentine journalist Sebastian Salgado, and Santiago Cuneo, a former boss of Milei and now one of his fiercest opponents. 

BRICS expands to majority of world population: Vietnam joins, USA fails to divide China & Vietnam

Geopolitical Economy Report   BRICS has expanded to 20 countries - 10 members and 10 partners - after adding Vietnam. BRICS+ now makes up 43.93% of world GDP (PPP) and 55.61% of the global population. Ben Norton explains how the US failed to divide China and Vietnam in the Second Cold War. 

Funcionario de Trump: el director de la CIA “toma dictado” del Mossad sobre Irán

Un funcionario de la administración Trump le cuenta a The Grayzone que el Mossad israelí está usando al director de la CIA, John Ratcliffe y al jefe del CENTCOM, general Michael Kurilla, para influenciar a Trump con inteligencia manipulada sobre el programa nuclear iraní. Dentro de la Casa Blanca, los disidentes han sido aislados, preparando el terrenno para una guerra de cambio de régimen que pudiera costar vidas estadounidenses.   Max Blumenthal and Anya Parampil  Parte 4 - La jefa de gabinete aísla a Trump con “el general favorito de Israel”   El funcionario de la administración le contó a The Grayzone que la jefa de gabinete de la Casa Blanca, Suzie Wiles, se aseguró de que el presidente permaneciera rodeado por Ratcliffe y el general Michael Kurilla en los briefings relacionados con Irán. Se dice que Ratcliffe toma dictado del Mossad y lee los documentos que ellos prepararon al presidente sin ningún sentido de desapego crítico, o revelar que las valoraciones provinie...

Trump Welcomed a War Criminal to the White House

Senator Bernie Sanders   Benjamin Netanyahu has been indicted as a war criminal. His government is systematically killing and starving the people of Gaza. He will be remembered as one of the monsters of modern history. And Trump welcomed him to the White House.  

As Trump threatens BRICS, it grows stronger, resisting US dollar and Western imperialism

Geopolitical Economy Report   US President Donald Trump has threatened heavy tariffs on BRICS, claiming the organization is "dead", but it is actually growing in size and influence. 10 members and 10 partners participated in the 2025 BRICS summit in Brazil, where they discussed plans for dedollarization, trade and investment in national currencies, and how to create a more multipolar global order. Ben Norton explains.     Related:   Trump's tariffs: A unique opportunity for BRICS and the Global South to fully escape from dollar tyranny

SHOCKING Outburst in EU Parliament: ‘Isráel Must Be Held Accountable!

The Africa News Network  

Israel is responsible for one of the cruelest genocides in modern history

UN Palestinian Rights Committee   In her address to the Human Rights Council on 3 July 2025, Francesca Albanese, the UN Special Rapporteur on the situation of human rights in the Palestinian territories occupied since 1967, warned of a genocide unfolding in Gaza and the West Bank.    She described the situation as “apocalyptic,” stating that “Israel is responsible for one of the cruelest genocides in modern history.”    With over 200,000 Palestinians reported killed or injured and the real toll “far higher,” she accused Israel of dismantling humanitarian aid in Gaza, replacing it with a “so-called 'Gaza Humanitarian Foundation' [that] is nothing else than a death trap.”    She emphasized that this was not an isolated crisis but part of a decades-long “settler colonial project of erasure” that has intensified in recent months through military force, starvation, and mass displacement. Albanese condemned the deep complicity of corporate and state actors i...

Jeremy Corbyn: Gaza, Nuclear War & Why Movements Must Rise Now

Empire Files   Abby Martin sits down with MP Jeremy Corbyn in Bogotá during The Hague Group summit on Gaza. They discuss the limits of electoral politics, the danger of nuclear weapons, the central role of the US and UK in the Gaza genocide, and more.  

US gov't is very afraid of BRICS and dedollarization, Trump insiders reveal

Geopolitical Economy Report   Close Donald Trump allies like Steve Bannon say "the president is pissed every time he looks at the BRICS de-dollarization effort". The US government fears the Global South's challenge to the exorbitant privilege of the dollar. Trump is trying to make an example out of Brazil, threatening high tariffs to punish Lula da Silva, who promotes a multipolar world and a new global reserve currency. Ben Norton explains.     Related:   Trump's tariffs: A unique opportunity for BRICS and the Global South to fully escape from dollar tyranny 

Israel Guilty Of SYSTEMATIC Sexual Violence Against Palestinians! – U.N. Confirms

The Jimmy Dore Show   A recent UN report titled "More Than a Human Can Bear" details systematic sexual and gender-based violence committed by Israeli forces and settlers against Palestinians since October 7. The report documents harrowing accounts of abuse, including rape, torture, and sexual humiliation of detainees—both men and women—by Israeli military and prison personnel. As Jimmy Dore points out, despite extensive evidence and testimonies, U.S. media and political figures have largely ignored or downplayed these findings, while continuing to repeat debunked claims about Hamas.