Skip to main content

H Ελληνική τραγωδία στο Eυρωπαϊκό θέατρο: οι οικονομικές συνέπειες της ύφεσης

«Η ελευθερία μιας δημοκρατίας δεν είναι ασφαλής εάν οι άνθρωποι ανέχτηκαν την αύξηση της ιδιωτικής δύναμης σε σημείο όπου αυτή γίνεται ισχυρότερη από το ίδιο το δημοκρατικό κράτος. Αυτός στην ουσία του είναι ο φασισμός: ιδιοκτησία της κυβέρνησης από ένα άτομο, από μια ομάδα, ή από οποιαδήποτε ελέγχουσα δύναμη.» Φραγκλίνος Ρούσβελτ «Μήνυμα στο Κογκρέσο για τον περιορισμό των μονοπωλίων», 29 Απριλίου 1938

του Ιωάννη Θεοδοσίου

Μέρος 2ο - Λιτότητα ή Εσωτερική Υποτίμηση, Ορισμοί

Οι πολιτικές εσωτερικής υποτίμησης σημαίνουν μια πολιτική μείωσης των τιμών και των εισοδημάτων των πολιτών μιας χώρας σε σχέση με άλλες, έτσι ώστε να οδηγούν στην αλλαγή της πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας σε όρους εμπορευμάτων. Στην πραγματικότητα, η εσωτερική υποτίμηση μειώνει την αναλογία μεταξύ του όγκου του νομίσματος μιας χώρας της Ευρωζώνης και της αγοραστικής δύναμής του νομίσματος. Αυτό οδηγεί στην αύξηση της συναλλαγματικής αξίας του νομίσματος της συγκεκριμένης χώρας μέλους συγκριτικά με άλλες χώρες μέλη, σε όρους εμπορευμάτων. Κατά συνέπεια, η προσδοκία είναι ότι τα αγαθά της συγκεκριμένης χώρας γίνονται ανταγωνιστικότερα σχετικά με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και σχετικά με άλλες χώρες του κόσμου.

Η αποπληθωριστική πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης είναι ένα πρόγραμμα μειώσεων των δαπανών, μειώσεων των δημοσίων ελλειμμάτων και χρεών και περιορισμών των μισθών, και των εισοδημάτων, ακόμη και κατά τη διάρκεια περιόδων ύφεσης. Οι υπέρμαχοι αυτών των οικονομικών πολιτικών υποστηρίζουν ότι η οικονομική πίεση θα έπρεπε να αποφέρει μια πτώση των ονομαστικών μισθών, η οποίοι με τη σειρά τους θα μειώσουν το κόστος διαβίωσης. Κατά συνέπεια, στο τέλος αυτής της διεργασίας, οι πραγματικοί μισθοί αναμένονται να επανέλθουν στο αρχικό επίπεδο.

Αυτή η πολιτική δεν είναι καινούρια. Είναι ο θεμέλιος λίθος της κλασσικής οικονομικής θεωρίας. Όταν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Οικονομικής Ύφεσης ο Α.C. Pigou κλήθηκε να εξηγήσει στην επιτροπή Macmillan 4 γιατί η ανεργία ήταν τόσο υψηλή, η απάντησή του αποκάλυψε τις βαθύτατα εδραιωμένες απόψεις που διαμορφώνουν τις οικονομικές πολιτικές λιτότητας του σήμερα. Η απάντηση του Pigou έχει καταγραφεί ως εξής:

Πρόεδρος: Πραγματικά πιστεύατε ότι θα δημιουργούσατε θέσεις εργασίας… μέσα από τη μείωση των μισθών;

Pigou: Νομίζω ναι, σε κάποιο βαθμό.

Πρόεδρος: Εάν μειώνονταν οι μισθοί, θεωρείτε ότι θα υπήρχε μια αυξημένη ζήτηση εργασίας [από τους εργοδότες];

Pigou: Νομίζω ότι, τότε ναι, θα υπήρχε μια αυξημένη ζήτηση εργασίας.

Γενικά ο Pigou δεν ήταν αντιδραστικός αλλά αντίθετα υποστήριζε την ισότητα. Όμως η πεποίθηση ότι οι μειώσεις μισθών, ακόμη και σε περίοδο οικονομικής ύφεσης, είναι σε θέση να προτρέψουν ορισμένες επιχειρήσεις να προσλάβουν περισσότερα άτομα και ότι καμία επιχείρηση δεν πρόκειται να απολύσει εργαζομένους ήταν μια ισχυρή πεποίθηση. Ήταν η αξιόπιστη οικονομική άποψη της εποχής και συνεχίζει να είναι και σήμερα για εκείνους που είναι μυημένοι στα οικονομικά θαύματα της «ελεύθερης αγοράς».

Φυσικά, κάποιος μπορεί να αντιδράσει στην παραπάνω θεωρία, όπως έκανε ο Keynes, με το να αναπτύξει την άποψη ότι εάν ένας εργοδότης μειώσει τους μισθούς, τότε, εφ’ όσον κανείς άλλος εργοδότης δεν κάνει το ίδιο, αναμένεται ότι ο αυτός ο εργοδότης θα αυξήσει την παραγωγή του και το μερίδιό του στην αγορά. Εντούτοις, εάν οι μισθοί μειωθούν από όλους τους εργοδότες, η αγοραστική δύναμη της κοινότητας θα μειωθεί ισόποσα με την μείωση του κόστους εργασίας [για τους εργοδότες]. Συνεπώς, κανένας εργοδότης δεν θα απολαύσει αύξηση της ζήτησης για τα παραγόμενα προϊόντα.

Ο Keynes επισήμανε επίσης ότι, ακόμα και αν η παραπάνω πολιτική συνταγή του Pigou υλοποιούνταν και ακόμα κι αν τελικά πετύχαινε, θα ανέμενε κανείς ότι θα προκαλούσε ευρεία αδικία. Θα αυξανόταν κατά πολύ η ανισότητα, λόγω του ότι οι πιο αδύναμες ομάδες και βιομηχανίες θα ζημιώνονταν σε σχέση τις ισχυρότερές τους.

Ωστόσο, ο Keynes είχε πειστεί για το μάταιο αυτών των πολιτικών μείωσης μισθών. Αφιέρωσε την έρευνα του κυρίως στο να θέσει τέρμα στο παραπλανητικό «κλασικό» δόγμα που υποστήριζε ότι η οικονομία των ανταγωνιστικών αγορών εξασφαλίζει πάντα την πλήρη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Στην πραγματικότητα, ο Keynes απέρριψε την ύπαρξη των αυτοδιορθωτικών μηχανισμών της αγοράς, ακόμα και αν ισχύουν συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού, οι οποίοι θα μπορούσαν να εξαλείψουν πλεονάσματα είτε στην προσφορά εργασίας είτε σε άλλους συντελεστές παραγωγής. Ουσιαστικά, ο Keynes δεν υποστήριξε ότι οι μηχανισμοί των ανταγωνιστικών αγορών παραλύουν εξαιτίας παράλογων κυβερνητικών παρεμβάσεων, όπως η νομοθεσία για τον κατώτατο μισθό, ή εξαιτίας ιδιωτικών ενεργειών και συμπεριφορών, όπως η δύναμη των εργατικών συνδικάτων ή τα βιομηχανικά μονοπώλια. Αντίθετα ο Keynes αμφισβήτησε την κεντρική ιδέα της παραπλανητικής «κλασικής ορθοδοξίας» ότι, ο ανταγωνισμός είναι σε θέση να προσαρμόσει τις τιμές των προϊόντων και των συντελεστών παραγωγής έτσι ώστε να εξαλειφθούν πλεονάζουσες προσφορές στις αγορές προϊόντων και εργασίας. Δεν υποστήριζε ότι η διαδικασία της ρύθμισης μπορεί να είναι χρονοβόρα, αλλά ότι δεν λειτουργεί καθόλου.

Πηγή και παραπομπές:


[1]

Comments

Popular posts from this blog

Trump's tariffs: A unique opportunity for BRICS and the Global South to fully escape from dollar tyranny

globinfo freexchange   Does Trump know what he is doing? Well, yes and no. While many interpretate his latest move, mostly as an attempt to halt China, his main goal is to give the final blow to the neoliberal order on behalf of his oligarchs .  From this perspective, Trump's unprecedented decision to decide mass tariffs against almost everyone, was an act of strategic hit against the global free market neoliberalism, with the financial capital  at its top. And that's because this dominant-for-almost-half-century system, identifies restrictions and protectionism as major threats against its own existence. In other words, Trump acted as a commander of the capitalist faction that wants to beat its neoliberal rivals and put itself in charge, through a new transformation of capitalism into a 21st century corporate feudalism.   Concerning China, Trump's move may have some negative impact on its economy for a while, since China has chosen to partially play by the rule...

Deranged euroclowns want to revive a nazi-origin project!

globinfo freexchange   Behind the ridiculously cartoonish latest spot of the EU that gives "instructions" to the European citizens on how to deal with a major crisis during the first hours, lies a secret desire.    The deranged euroclowns of the crypto-fascist extreme center , are trying to build up a condition of consent inside the minds of Europeans, which is related to their biggest wet dream: an autonomous imperialist European army. The idea was not born suddenly because of Trump's hostile attitude against his own allies. From the early 50s, pan-European networks of neo-Nazis were created. In May 1951, the European Social Movement (MSE) was founded in Malmö, Sweden. Essentially, it was about projecting the ideology of the German SRP on a pan-European level. The MSE, which would remain active until the 1980s, proclaimed the need for Europe to emancipate itself from the divisive tutelage of the USA and the USSR, called for the defense of the “European race” against th...

Neoliberalism Needs To Go

Second Thought  

Netanyahu BRAGS About Genocide - And Our Media COVERS IT UP

Owen Jones  

Google Imports Ex Israeli Spies, The Genocide Resumes, Cruel Britannia

by Nate Bear   Part 3 - Cruel Britannia   The UK is moving ahead with large welfare cuts for disabled people, including those with cancer. On TV the other day, the UK’s health secretary Wes Streeting said that people with cancer should be in work, not at home resting. Alongside this, the government has said that to cut youth employment it will push young people to join the army. This, of course, is in the context of a massive expenditure on military weapons in the face of the Russian bogeyman.   What’s happening in the UK under a nominally centre-left Labour government is a good reminder that there is never a lesser evil if your leaders are neoliberals. Balancing the books on the backs of the poorest and most vulnerable in society is the north star of all neoliberals, whether they call themselves centrists, left wing or right wing. Cruelty is the policy and the point.    Yet the last few years have also been a good reminder that everything is a choice. Cov...

Trump Speeds Up FALL OF THE WEST With Tariff War

Owen Jones     Related:   Trump's tariffs: A unique opportunity for BRICS and the Global South to fully escape from dollar tyranny

UN rapporteur Francesca Albanese: World is watching a live genocide in Gaza and doing nothing

The New Arab   As Israel’s war on Gaza enters its 19th month, UN Special Rapporteur Francesca Albanese is sounding the alarm louder than ever: the world is watching a live genocide — and doing nothing to stop it. In an exclusive interview with The New Arab , Albanese describes the devastation in Gaza as unparalleled since WWII. Entire neighbourhoods lie in ruins, tens of thousands are dead, and 91% of Gaza’s population is at risk of malnutrition. Over 60,000 children show signs of cognitive impairment due to starvation.  “This is not just war. This is genocide in real time,” she says. “What we are seeing now is the destruction of a people who refuse to leave.” Despite UN mandates and international law, Albanese says the global system is paralysed, and governments, corporations, and even universities are complicit. “If Palestine were a crime scene, it would bear all our fingerprints.”

US Official EXPOSES Truth About Gaza From The Inside

Owen Jones  

Google Imports Ex Israeli Spies, The Genocide Resumes, Cruel Britannia

by Nate Bear   Part 2 - The genocide resumes   The day before the Wiz deal, Israel resumed its genocide of Gaza with an unhinged bloodthirsty rampage, the deadliest twenty-four hours in the last nearly eighteen months of genocide. A high bar had been set, and it was cleared. They attacked at night, itself an act of utter cowardice and sadism, and slaughtered hundreds as they slept in tents. In tents. Close to one hundred babies and young children were killed. The overall death toll exceeds 400 and is rising. As expected, there is not a flicker of condemnation from world leaders, many of whom are arming Israel with the weapons and intelligence it needs for genocide. The British air force spent the ceasefire period gathering intelligence on Palestinians and feeding it to Israel so they could restart the mass murder efficiently.  The genocide is the end of the west. It destroys any claim to moral superiority over Russia, China, Iran or any of the officially designated bad g...