Skip to main content

Malls: ο θάνατος του (μεγαλο)εμποράκου

του Άρη Χατζηστεφάνου

Γιγαντιαία malls, που συνόδευσαν για μισό αιώνα τον αμερικανικό καταναλωτισμό, οδηγούνται σε αργό και επώδυνο θάνατο, όπως και η μεσαία τάξη των ΗΠΑ. Μαζί τους εξαφανίζονται όμως και αρκετές από τις αυταπάτες και τους αστικούς μύθους που τα περιέβαλλαν.

Σε μία από τις θρυλικές σκηνές της ταινίας «The Blues Brothers» (ατυχώς μεταφρασμένη στα ελληνικά σαν «Οι ατσίδες με τα μπλε») διεξάγεται μια καταδίωξη με αυτοκίνητα μέσα σε ένα mall. Γυρισμένη το 1980 η ταινία αποτυπώνει το αποκορύφωμα της δόξας του βορειοαμερικανικού εμπορικού κέντρου, μέσα στο οποίο μπορούσαν να συμβούν τα πάντα.

Το Dixie Square Mall, βέβαια, όπου έγιναν τα γυρίσματα της ταινίας, κατεδαφίστηκε το 2012 αφού παρέμεινε εγκαταλελειμμένο για τρεις δεκαετίες, στη διάρκεια των οποίων είχε μετατραπεί σε μια τσιμεντένια ζούγκλα που σημειώνονταν βιασμοί και δολοφονίες ενώ έβρισκαν καταφύγιο άστεγοι και τοξικοεξαρτημένοι.

Σήμερα δεκάδες malls χάσκουν εγκαταλελειμμένα σαν νεκροταφεία ενός μικροαστικού καταναλωτισμού σε προχωρημένη φάση αποσύνθεσης. Σε πολλές περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των malls νοικιάζουν τα καταστήματα σε εξευτελιστικές τιμές σε μικρά λογιστικά γραφεία και ιατρεία, αν και πολύ συχνότερα οι εγκαταστάσεις μετατρέπονται σε μεγάλες αποθήκες.

Σε μια περίπτωση, μάλιστα, στη Φλόριντα ένα mall μετατράπηκε σε γιγαντιαία εκκλησία, καθώς κρίθηκε ότι έτσι θα συγκέντρωνε περισσότερους «πελάτες» -έστω και μόνο τις Κυριακές.

Με εξαίρεση τα υπερπολυτελή malls, που απευθύνονται σε ένα ελάχιστο τμήμα του πληθυσμού, τα κλασικά εμπορικά κέντρα που ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια στα προάστια των μεγάλων αστικών κέντρων, εξαφανίζονται μαζί με τη μεσαία τάξη των ΗΠΑ, με τον φρικιαστικό επιθανάτιο ρόγχο της. Από το 2006 δεν έχει κατασκευαστεί ούτε ένα νέο εμπορικό κέντρο σε ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια.

Ο θάνατος των malls σηματοδοτεί το οριστικό τέλος μια σημαντικής φάσης του μεταπολεμικού καπιταλισμού στις ΗΠΑ, ο οποίος χαρακτηρίστηκε από τη μαζική χρήση του Ι.Χ. αυτοκινήτου, αλλά και την ανάπτυξη μιας τεράστιας φούσκας στο real estate. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα εμπορικά κέντρα δεν έφυγαν από το κέντρο της πόλης μόνο για να ακολουθήσουν τους baby boomers, που μετακινούνταν στα προάστια, αλλά γιατί οι κατασκευαστικές εταιρείες αναζητούσαν φτηνές εκτάσεις γης όπου θα μπορούσαν να κερδοσκοπήσουν εκμεταλλευόμενες και το ειδικό φορολογικό καθεστώς που απολάμβαναν.

Σε αρκετές περιπτώσεις το αν οι πελάτες θα μπορούσαν να φτάσουν στο mall ήταν δευτερεύουσας σημασίας για τους κατασκευαστές που εξασφάλιζαν κέρδη δεκάδων εκατομμυρίων από την κατασκευή και μεταπώληση.

Παρ’ όλα αυτά τα malls κατάφεραν να γίνουν συστατικό κομμάτι του αμερικανικού τρόπου ζωής. Στις απλουστευτικές αναλύσεις τους δεκάδες Αμερικανοί δημοσιογράφοι και δημοσιολόγοι έφτασαν να υποστηρίξουν ότι τα malls αποτελούν συνέχεια της αρχαίας αθηναϊκής αγοράς –επιχειρώντας έτσι να συνδέσουν τον καπιταλισμό με τη Δημοκρατία.

Κανένας τους, βέβαια, δεν φαίνεται να είχε διαβάσει τον Αριστοτέλη που έλεγε ότι «η Αγορά (των πολιτικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων) πρέπει να είναι καθαρή και ελεύθερη από κάθε είδους εμπορεύματα. […] Η αγορά των εμπορευμάτων πρέπει να είναι διαφορετική και χωριστή από αυτήν και να έχει τον κατάλληλο χώρο». Την πρώτη αγορά, συνέχιζε ο Ελληνας φιλόσοφος, «την προορίζουμε για τον ελεύθερο χρόνο και τη δεύτερη για τις ανάγκες της ζωής».

Στην πραγματικότητα τα αμερικανικά malls αποτελούν συνέχεια των «εμπορικών κέντρων» που γεννήθηκαν πριν από αιώνες στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική. Στην αγορά του Ισφαχάν στην Περσία, το Καπαλί Τσαρσί (Κλειστή Αγορά) της Κωνσταντινούπολης και τα εκατοντάδες σουκ του αραβικού κόσμου οι έμποροι του αραβικού και ισλαμικού κόσμου δημιούργησαν, για πρώτη φορά, χώρους ανταλλαγής εμπορευμάτων στους οποίους προσέφεραν στοιχειωδώς ελεγχόμενες συνθήκες φωτισμού και θερμοκρασίας, επιτρέποντας στους εμπόρους να συναντούν τους πελάτες τους ανεξαρτήτως ώρας και καιρικών συνθηκών.

Στα malls της Δύσης και κυρίως στις ΗΠΑ οι «ιδανικές συνθήκες» δημιούργησαν νέα είδη καταναλωτικής «πανίδας», όπως τα mall rats (ποντίκια των malls), δηλαδή ομάδες εφήβων που περνούν εκεί το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους. Αργότερα εμφανίστηκαν και οι mall walkers, δηλαδή άνθρωποι που γυμνάζονται περπατώντας ή τρέχοντας στους διαδρόμους και τις σκάλες των πολυκαταστημάτων.

Σήμερα αρκετοί αναλυτές επιχειρούν να αποδώσουν την παρακμή των malls στην ανάπτυξη των αγορών μέσω ίντερνετ, οι οποίες έφτασαν ήδη να καλύπτουν το 9% του λιανικού εμπορίου στις ΗΠΑ. Για άλλη μια φορά η αλλαγή αποδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στην τεχνολογία –με τον ίδιο περίπου τρόπο που η γέννηση των malls αποδόθηκε στην ευρεία χρήση του Ι.Χ. αυτοκινήτου.

Η τεχνολογία παίζει σίγουρα τον ρόλο της. Δεν ήταν όμως αυτή που δημιούργησε την εκρηκτική μεταπολεμική ανάπτυξη (στις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου). Και σίγουρα δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε για να κρύψουμε πίσω της το αδιέξοδο στο οποίο οδηγείται το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα.

Τα malls στις ΗΠΑ πεθαίνουν γιατί κάποιος «σκότωσε» τους πελάτες τους, τη μεσαία τάξη.

Πηγή:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

How The CIA & Mossad Set Up Sudan for Genocide since the 1990s

MintPress News   Sudan is being systematically destroyed - not by accident, but by design. This investigation reveals how US imperialism, through Israeli and UAE proxies, has engineered Sudan's collapse since the 1990s to crush the axis of resistance, block China's Belt and Road, and loot Africa's resources families are killed, children starve, and the west profits. 
Post a Comment
Read more

F-35s & AI Chips: How MBS Outplayed Washington & Beijing

GVS Deep Dive  Saudi Arabia just secured two of the most powerful assets in modern geopolitics: the U.S. F-35 stealth fighter and tens of thousands of Nvidia’s most advanced AI chips. Washington hoped this would pull Riyadh firmly back into the American orbit. But the outcome is something neither side fully expected: Mohammad bin Salman outplayed both Washington and Beijing — and used the great-power rivalry to his advantage.
Post a Comment
Read more

Greece, Palestine & Zionism: FPTV Reports from Athens

Free Palestine TV   Laith Marouf & Rabih Ghannam travel to Athens, Greece, and take a walking tour with local activists Evan Katsounis and Maria Kosmidi, to discover the rich history of anti-Zionist and anti-Fascist actions in the city, as well as the current Zionist incursion into the property sector and the counter actions directed at the presence of these War Criminals on the streets of the city. 
Post a Comment
Read more

Trump Welcomes Syrian Leader & “REFORMED” TERRORIST To White House!

The Jimmy Dore Show   President Donald Trump is planning a White House welcome for Syria’s new president, former al-Qaeda in Iraq leader Ahmed al-Sharaa, who was installed after the overthrow of Bashar al-Assad. Jimmy Dore argues that the U.S. and its allies, including Israel, have long funded extremist groups such as ISIS and al-Qaeda to serve foreign policy interests in the Middle East, so the embrace of al-Sharaa makes sense, even if it might confuse anyone who thought we took seriously the so-called “War on Terror.” He and Americans’ Comedian Kurt Metzger contrast Trump’s willingness to meet with alleged terrorists to his refusal to engage in dialogue with leaders like Venezuela’s Nicolás Maduro, accusing U.S. policy of hypocrisy and imperialism.  
Post a Comment
Read more

Trump RUINED: Israel First Lies & Economic Freefall Just ENDED MAGA

Danny Haiphong   Tucker Carlson isn't the only journalist breaking with Trump. In this video, Patrick Henningsen goes scorched earth on Trump's massive betrayal of what he promised his "MAGA" base and blows the lid off how his massive lies serve as a cover up for a much bigger structural problem in America's 'Israel First' political system, what Tucker and major voices in elite MAGA won't tell you.  
Post a Comment
Read more

Trump BLEW IT: Israel, Candace Owens & Epstein BURY MAGA (But Not How You Think)

Danny Haiphong   Trump has bent the knee to Israel for the last time. Patrick Henningsen exposes his horrid record and all the elements that has led to his rapidly coming collapse. 
Post a Comment
Read more

Zionists’ LONG HISTORY Of False Flags & STAGED Attacks!

The Jimmy Dore Show   In recent years several alleged anti-Semitic incidents, including graffiti and vandalism, were later revealed to have been staged or “false flag” operations carried out by Jewish perpetrators to create sympathy or shift the public narrative in Israel’s favor. Jimmy Dore presents investigations that revealed hoaxes and uses them to argue that media and political institutions exploit victimhood to silence criticism of Israel. He then expands the discussion to accuse Israeli and Zionist figures of deceit in global politics and misinformation about Gaza. It ends with commentary that the term “anti‑Semitic” has lost meaning due to its politicization and misuse.
Post a Comment
Read more

Priceless: Zelensky told the truth about the war in Ukraine at its beginning!

globinfo freexchange    How did this escape the radars of mainstream media? Well, the answer is obvious, yet still, it is astonishing the fact that already back in 2022, at the beginning of the war in Ukraine, one of the major outlets of Western imperialism, actually translated this part of the interview with West's puppet, Volodymyr Zelensky. At 12:28 of the video, Zelensky starts spelling the truth about the real reason behind the war in Ukraine!    Zelensky admits:                            There are those in the West who don't mind a long war because it would mean exhausting Russia, even if this means the demise of Ukraine and the cost of Ukrainian lives. This is definitely in the interest of some countries. For other countries, it would be better if the war ended quickly because Russia's market is big one that their economies are su...
Post a Comment
Read more

A response to misinformation on Nicaragua: it was a coup, not a ‘massacre’

There is so much misinformation in mainstream corporate media about recent events in Nicaragua that it is a pity that Mary Ellsberg’s article for Pulse has added to it with a seemingly leftish critique. Ellsberg claims that recent articles, including from this website, often “ paint a picture of the crisis in Nicaragua that is dangerously misleading. ” Unfortunately, her own article does just that. It looks at the situation entirely from the perspective of those opposing Daniel Ortega’s government while whitewashing their malevolent behavior and downplaying the levels of US support they have relied on. Her piece is an incomplete depiction of what is happening on the ground, ignoring many salient facts that have come to light and which have been outdated by recent events. The following is a brief response to Ellsberg’s main points from someone who lives in Nicaragua and has observed the situation directly and intimately: https://grayzoneproject.com/2018/08/15/a-res...
Post a Comment
Read more

Capitalism & Genocide - Yanis Varoufakis Speech at the Gaza Tribunal, 23rd October 2025, Istanbul

Yanis Varoufakis   On 23rd October, Yanis Varoufakis testified in front of the Jury of Conscience in the context of the Gaza Tribunal. His speech focused on the economic forces underpinning the genocide of the Palestinian people. In particular, he spoke on the manner in which capitalist dynamics have historically fuelled the white settler colonial project and, more recently, how the accumulation of a new form of capital - which he calls cloud capital - has accelerated, deepened and amplified the economic forces powering and propelling the machinery of genocide. 
Post a Comment
Read more