Skip to main content

Χιροσίμα, εβδομήντα χρόνια

Νίκος Σαραντάκος

Συμπληρώνονται σήμερα 70 χρόνια από ένα γεγονός που έχει σημαδέψει ανεξίτηλα όχι μόνο τον εικοστό αιώνα αλλά, θα έλεγα, και την ανθρώπινη ιστορία, σε σημείο που να μπορούμε βάσιμα να μιλάμε για την περίοδο «πριν» και «μετά» από αυτό. Εννοώ φυσικά τη ρίψη της ατομικής βόμβας στις 6 Αυγούστου 1945 στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας που είχε σαν συνέπεια την ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης, και που, όπως ξέρουμε, ακολουθήθηκε από μια δεύτερη βόμβα στις 9 Αυγούστου στο Ναγκασάκι. Λίγες μέρες αργότερα, στις 15 του μηνός, ανακοινώθηκε η συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας (η επίσημη υπογραφή έγινε στις 2 Σεπτεμβρίου).

Η βόμβα της Χιροσίμα σκότωσε αμέσως γύρω στις 45.000 ανθρώπους, κατά το 80% αμάχους, ενώ άλλοι τόσοι βρήκαν τον θάνατο μέσα σε 2-4 μήνες μετά την έκρηξη. Η πόλη ισοπεδώθηκε, το μεγάλο κτίριο που έμεινε ερειπωμένο και που στέκεται έτσι ίσαμε σήμερα, έχοντας πια μετατραπεί σε μνημείο, ήταν το Νομαρχιακό Κέντρο Προώθησης της Βιομηχανίας.

Τα θύματα στο Ναγκασάκι ήταν λιγότερα, περίπου τα μισά, παρόλο που η βόμβα που χρησιμοποιήθηκε εκεί (ο «Χοντρός») ήταν ισχυρότερη από της Χιροσίμα («το αγοράκι»), επειδή η μορφολογία του εδάφους λειτούργησε ανασχετικά. Το Ναγκασάκι άλλωστε ήταν ο εφεδρικός στόχος -το σχέδιο προέβλεπε να πληγεί μια άλλη πόλη, που όμως είχε την τύχη εκείνο το πρωί να σκεπάζεται από τα σύννεφα.

Λίγες ώρες πριν από τον βομβαρδισμό στο Ναγκασάκι, η Σοβιετική Ένωση κατάγγειλε το σύμφωνο μη επιθέσεως που είχε συνάψει από το 1941 με την Ιαπωνία, κήρυξε τον πόλεμο και εισέβαλε στη Μαντζουρία, τηρώντας τη δέσμευση που είχαν αναλάβει απέναντι στους Αμερικανούς. Η σοβιετική επίθεση, όσο κι αν φαίνεται ασήμαντη, επέδρασε επίσης καταλυτικά στην ιαπωνική συνθηκολόγηση επειδή η είσοδος της ΕΣΣΔ στον πόλεμο και η κατάληψη της Μαντζουρίας σήμαιναν ότι η Ιαπωνία έχανε μια την τελευταία πηγή καυσίμων, και επειδή οι σοβιετικοί θα μπορούσαν να κάνουν απόβαση μέσα σε 10-15 μέρες στην καθαυτό Ιαπωνία, ενώ η αμερικανική απόβαση θα χρειαζόταν μήνες.

Ο τρίτος παράγοντας που διευκόλυνε την ιαπωνική συνθηκολόγηση ήταν ότι οι σύμμαχοι άφησαν να εννοηθεί ότι ο αυτοκράτορας Χιροχίτο, που πολλοί Ιάπωνες τον είχαν για θεό, θα έμενε στον θρόνο του. Έτσι, οι σκληροπυρηνικοί στρατηγοί, που είχαν θέσει τέσσερις προϋποθέσεις για την ειρήνη, κάμφθηκαν.

Η Χιροσίμα λοιπόν ασφαλώς επιτάχυνε τη συνθηκολόγηση και, από αυτή την άποψη, οι υποστηρικτές της βόμβας μπορούν να υποστηρίξουν ότι συνέβαλε στο να αποφευχθούν ανθρώπινες απώλειες. Από την άλλη πλευρά, η βόμβα έδειξε σε όλο τον κόσμο (και στους ακόμη συμμάχους σοβιετικούς) ότι οι ΗΠΑ είχαν τη μονοκρατορία σε αυτό το νέο ασύλληπτης φονικής δύναμης όπλο -ένα μονοπώλιο που δεν έμελλε να κρατήσει παρά λίγα χρόνια.

Σήμερα, και εδώ και πολλές δεκαετίες, η ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα έχει περιβληθεί με έντονη απαξία και δεν είναι λίγοι εκείνοι που τη θεωρούν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Τις πρώτες πάντως μέρες και τα πρώτα χρόνια μετά τη ρίψη της βόμβας, οι αντιδράσεις είχαν σαν κύριο στοιχείο τους το δέος ίσως και τον θαυμασμό για το πρωτοφανές τεχνολογικό επίτευγμα.

Σε αυτό συνέβαλε βέβαια το γεγονός ότι η πολεμική λογοκρισία δεν άφηνε τον πρώτο καιρό να παρουσιαστούν οι φωτογραφίες με τα φριχτά εγκαύματα των θυμάτων -στα πρωτοσέλιδα εμφανιζόταν μόνο το πυρηνικό μανιτάρι (όπως αμέσως ονομάστηκε το νέφος της έκρηξης).

Σταδιακά μόνο συνειδητοποίησε η παγκόσμια κοινή γνώμη το μέγεθος της φρίκης -και όταν το πυρηνικό όπλο έπαψε να αποτελεί μονοπώλιο και φτάσαμε στην απαίσια (αλλά και τόσο αποτελεσματική) ισορροπία του τρόμου, με ατομικά όπλα ανυπολόγιστα μεγάλης καταστροφικής δύναμης, που μπροστά τους το αγοράκι της Χιροσίμας φάνταζε στρακαστρούκα, τότε πήρε και η Χιροσίμα τον συμβολισμό που έχει σήμερα, με πολύ έντονη τη διάσταση του αγώνα για παγκόσμια ειρήνη και αφοπλισμό. Κι επειδή ο πρώτος πάντοτε παίρνει τη μερίδα του λέοντος, το Ναγκασάκι ακούγεται πολύ λιγότερο, ενώ η Χιροσίμα εμφανίζεται σε τίτλους κινηματογραφικών και λογοτεχνικών έργων, όπως το Χιροσίμα αγάπη μου του Αλέν Ρενέ. Και Έλληνες ποιητές έχουν γράψει, όπως ο Νικηφόρος Βρεττάκος το Στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ (τον φυσικό που ήταν διευθυντής του σχεδίου Μανχάταν και που απέκτησε τον αμφίβολο τίτλο του «πατέρα της ατομικής βόμβας»), ή ο Γιάννης Ρίτσος, ενώ ο Φώτης Αγγουλές αντιπροσωπεύει τη μειοψηφία εκείνων που προτίμησαν να γράψουν για το Ναγκασάκι.

Όλα αυτά τα έργα όμως γράφτηκαν στις επόμενες δεκαετίες, όταν, όπως είπαμε, η κοινή γνώμη συνειδητοποίησε και τη φρίκη αλλά και την απειλή. Βέβαια, την ίδια εποχή η πυρηνική ενέργεια είχε αρχίσει να χρησιμοποιείται και για ειρηνικούς σκοπούς, έχοντας αρχικά δώσει λαμπρές υποσχέσεις, τις οποίες όμως δεν μπόρεσε να τηρήσει, ενώ κηλιδώθηκε στη συνείδηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης από τα πυρηνικά ατυχήματα, με κορυφαίο το Τσερνομπίλ και πιο πρόσφατο τη Φουκουσίμα.

Και με αφορμή τη Φουκουσίμα ακριβώς είχαμε θυμηθεί παλιότερα και τη Χιροσίμα στο ιστολόγιο. Τα δυο τοπωνύμια έχουν κοινή κατάληξη κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Διότι, βλέπετε, η Χιροσίμα δεν είναι βέβαια λέξη ελληνικής προέλευσης από το «ήρωος σήμα», όπως έχει υποστηρίξει κάποιος πορτοκαλιστής, νομίζω στον Δαυλό. Στα γιαπωνέζικα, χιρόι σίμα είναι το μεγάλο νησί. Σίμα το νησί. Φουκουσίμα, το ευλογημένο, το καλότυχο νησί. Καμιά φορά η ετυμολογία έχει μπόλικη ειρωνεία.

Εβδομήντα χρόνια μετά υπάρχουν ακόμα στη ζωή πάνω από 150.000 χιμπακούσα, όπως λέγονται στα ιαπωνικά εκείνοι που επέζησαν από την πυρηνική έκρηξη -και τόσο ο καθένας τους όσο και η πόλη της Χιροσίμα αποτελούν κήρυκες ενός μηνύματος για ειρήνη και για περιορισμό και τελικά απαγόρευση των πυρηνικών όπλων. Ο Τσουτόμου Γιαμαγκούτσι είναι ο μοναδικός επίσημα αναγνωρισμένος διπλός χιμπακούσα: βρισκόταν στη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου 1945, έπαθε εγκαύματα από τη βόμβα, και στις 8 Αυγούστου επέστρεψε στον τόπο κατοικίας του, το Ναγκασάκι, όπου τον βρήκε η δεύτερη βόμβα. Πέθανε το 2010, σε ηλικία 93 ετών, αφού τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε αφιερωθεί στον αγώνα κατά των πυρηνικών όπλων.

Να κρατήσουμε από τη σημερινή μέρα αυτήν ακριβώς την αντίθεση στα πυρηνικά όπλα, που μπορεί να συνοψιστεί σε τρεις λέξεις: Ποτέ πια Χιροσίμα (ούτε, βεβαίως, Ναγκασάκι).

Πηγή:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Day 1828: After five years, Julian Assange still in prison and under slow-motion execution by the Anglo-American imperialist criminals

failed evolution   On 11 April 2019, the Ecuadorian government of traitor Lenin Moreno, invited the Metropolitan Police into the Ecuadorian embassy in London, and they arrested Julian Assange . Since then, Assange is kept in Belmarsh high security prison in London, without actual charges.   The real reason world's number one political prisoner is still kept in this high security prison, is because he exposed horrendous war crimes carried out by the US imperialists and their allies.   The ruthless Western imperialist regime wants to punish the No1 real journalist in the world and make him an example for any Whistleblower or real journalist who will attempt to expose its big crimes in the future.   And the Anglo-American axis has now become officially a fascist coalition , framed by the rest of its Western pets. UK's Home Secretary Priti Patel, one of the most ruthless ever, decided to extradite Julian Assange to US. No surprise of course. The only question we had in mind is
Post a Comment
Read more

Seymour Hersh - CIA Covers Up Nord Stream Bombing & Corruption Continues in Ukraine

davidekyo    
Post a Comment
Read more

US sends troops & weapons to Taiwan. Is it preparing war on China?

Geopolitical Economy Report   The US government has sent troops to Taiwan, just a few kilometers from mainland China, while also selling billions of dollars of weapons and military equipment. Is Washington preparing for war? Ben Norton analyzes the geopolitical situation.  
Post a Comment
Read more

Η μαύρη επταετία του καθεστώτος Μητσοτάκη

globinfo freexchange   Όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο , η παντοδυναμία του καθεστώτος Μητσοτάκη στηρίζεται σε πήλινα πόδια. Τώρα, σε κανονικές συνθήκες, (έτσι βέβαια όπως τις αντιλαμβάνονται τα κέντρα αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης), οι γραφειοφασίστες των Βρυξελλών και το διευθυντήριο του Βερολίνου φροντίζουν όλο και πιο συχνά να διαμηνύουν στις κυβερνήσεις ότι "το πάρτι τελείωσε".  Αυτό σημαίνει καταρχήν σκληρή λιτότητα. Και επειδή κανείς δεν ξέρει στην πραγματικότητα πόσο χρήμα μοιράστηκε στην προηγούμενη θητεία Μητσοτάκη, πάνω και κάτω από το τραπέζι, προς διάφορες κατευθύνσεις, προκειμένου το καθεστώς να ανανεώσει το ραντεβού του με την εξουσία, είναι πολύ πιθανό να αρχίσει να εμφανίζεται στον ορίζοντα ένας σοβαρός εκτροχιασμός των δημοσιονομικών στόχων και άρα των πολύ σκληρών όρων που επιβλήθηκαν στην κυβέρνηση Τσίπρα με αντάλλαγμα τη ρύθμιση του χρέους. Αυτό, με λίγα λόγια, σημαίνει δεύτερη επίσημη χρεοκοπία.   Και αυτό, με τη σειρά του, σ
Post a Comment
Read more

Zionist criminals admit on camera genocide & destruction of UN facilities

The Grayzone   Journalist Jeremy Loffredo joins The Grayzone to discuss his shocking and highly revelatory video report from inside the ranks of the Israeli nationalists blocking aid to Gaza with the quiet support of their government. Loffredo explains how he gained access to the demonstrators and the unsettling scenes he witnessed while filming his exclusive Grayzone documentary.
Post a Comment
Read more

Yanis Varoufakis Banned from Germany as Berlin Police Raid & Shut Down Palestinian Conference

Democracy Now!   As Germany intensifies its crackdown on pro-Palestinian voices, Democracy Now! spoke with Greek economist and politician Yanis Varoufakis, one of the planned speakers at a conference in Berlin last weekend that was forcibly shut down by police. The Palestine Congress was scheduled to be held for three days, but police stormed the venue as the first panelist spoke.    Germany's Interior Ministry had also banned some conference speakers from even entering the country, including Varoufakis, the Palestinian British surgeon Ghassan Abu-Sittah and the Palestinian researcher Salman Abu Sitta.    " This is not about protecting Jewish lives and Jews from antisemitism. It's all about protecting the right of Israel to commit any war crime of its choice, " says Varoufakis.    Varoufakis speaks also about freeing Julian Assange and his new book Technofeudalism .      Related: Germany again on a dark path towards fascism
Post a Comment
Read more

The wounded US imperialist beast becomes more dangerous than ever as desperately seeks to start a WWIII

globinfo freexchange   It seems that the declining Western superpower is losing ground and tries hardly to avoid the inevitable.    The US imperialist beast, despite all the destruction that causes, is failing to fulfill its utter objectives. Which in short, are the dissolution of Russia and China, looting their vast resources, as well as the full expansion of the destructive neoliberal model throughout these areas and other countries allied with the Sino-Russian bloc.   Most importantly, the wounded beast is loosing much of its strength due to the rapid de-dollarization that has started approximately ten years ago, as dollar had become the front line of the US imperialist sweeping force since the early 70s.   As if nothing has changed, the beast insists on using the same tools to prevail in the global geopolitical field, ignoring the unprecedented changes and complexities under current circumstances.    In a move (as it seems) of desperation, the United States House of Representative
Post a Comment
Read more

Πως θα καταλάβετε ότι το καθεστώς Μητσοτάκη είναι ότι χειρότερο έχει κυβερνήσει τη χώρα στη μεταπολίτευση

Από τον μέγα ηγέτη Μωυσή ως τον αντίπαλο λαό, μια θητεία Μητσοτάκη δρόμος     globinfo freexchange   Αν ακόμα δεν έχετε πάρει χαμπάρι με τι άθλια διακυβέρνηση έχουμε να κάνουμε.   Αν δεν σας έπεισε η καταστροφική διαχείριση της πανδημίας, οι υποκλοπές, τα Τέμπη, το ρεκόρ καμένων δασών, η ακρίβεια, τα υπερκέρδη των καρτέλ, η διάλυση του συστήματος υγείας και τόσα άλλα.  Τότε μάλλον ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που είναι εξαιρετικά επιρρεπείς στην επικοινωνιακή καταιγίδα του καθεστώτος Μητσοτάκη, με την οποία επιχειρεί να κρύψει τον όλεθρο που σπέρνει στο διάβα του. Όμως αν είναι όντως έτσι, ίσως να σας πείσει η δραματική αλλαγή του επικοινωνιακού αφηγήματος του μιντιακού προπαγανδιστικού μηχανισμού, που απεικονίζει το μέγεθος της αποτυχίας της διακυβέρνησης Μητσοτάκη. Θυμηθείτε ότι με την έναρξη της πρώτης θητείας Μητσοτάκη, ο μηχανισμός προπαγάνδας παρουσίαζε τον ίδιο τον Μητσοτάκη ως τον μέγα ηγέτη που βγάζει την Ελλάδα από το περιθώριο, χρησιμοποιώντας πολλές φορές και υπερβολ
Post a Comment
Read more

LEAKED: How Israel Calculates the Non-Value of Civilian Life in Gaza

Glenn Greenwald    
Post a Comment
Read more

Pro-Palestinian Campus Encampments Spread Nationwide Amid Mass Arrests at Columbia, NYU & Yale

Democracy Now!   Palestinian solidarity protests and encampments are appearing on college campuses from Massachusetts to California to protest Israel's attacks on Gaza and to call for divestment from Israeli apartheid. This week, police have raided encampments and arrested students at Yale and New York University.    Palestinian American scholar and New York University professor Helga Tawil-Souri describes forming a faculty buffer to protect students, negotiating with police, and the ensuing crackdown that led to over 100 arrests Monday night.    Uptown in New York City, the encampment at Columbia University is entering its seventh day despite mass arrests of protesters last week. "In my opinion, the NYPD were called in under false pretenses by the president of the university," says Joseph Slaughter, professor at Columbia University. "The university is being run as a sort of ad-hocracy at this point, the senior administration making up policies and procedures and pro
Post a Comment
Read more